Araç Değer Kaybı Nedir? Nasıl Karşılanır?

Aracın trafik kazası sonrası piyasa değerinde meydana gelen değer kaybıdır.

Araçlar, trafik kazası sonrası uygun şekilde tamir edilseler bile kazaya karışmış olmaları ve yapılan tamirat nedeniyle kaza öncesine göre değer kaybı yaşamaktadırlar. Bu aşamada aracın değer kaybı, kusur oranında kazaya karışan diğer araç sahiplerinden veya sürücüden talep edilebildiği gibi karşı tarafın sigorta şirketinden de istenebilmektedir. Araç değeri kaybı, Yargıtayımızın içtihatlarına bir haksız fiil tazminatı çeşidi olarak girmiştir.

Araç Değer Kaybı Talebi Şartları Nelerdir?

• Kazada %100 kusurlu olmamak
• Araçta kaza nedeniyle bir hasarın oluşması ve bu hasar sonrasında aracın bir onarım işlemi görmüş olması
• Kaza üzerinden iki yıldan az bir zaman geçmiş olması.(Eğer iki yıl geçmiş ise zamanaşımı söz konusu olacaktır. Zamanaşımı ortaya çıktığında başvuru ve davanız reddedilecektir.)
• Araç değer kaybı talebine konu hasar gören parçaların daha önceden hasar görmemiş olması
• Kusurlu olan aracın trafik sigortasının bulunması (Trafik sigortası yoksa kusurlu sürücünün kendisinden ve/veya araç sahibinden alınabilir.)
• 20.04.2020 değişikliğine kadar 165.000 km sınırı mevcutken artık bu sınır kaldırılmıştır.
• Araçlarda yaş sınırı bulunmamaktadır.

Araç Değer Kaybı Hesaplamasında Aşağıdaki Unsurlar Dikkate Alınır:

• Aracın marka ve modeli
• Aracın üretim tarihi
• Aracın trafiğe çıkış tarihi
• Aracın kaza anındaki kilometresi
• Aracın kaza tarihi itibariyle muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayiç değeri
• Aracın hasar geçmişi ve niteliği
• Aracın boyanan/değişen parçaları dikkate alınarak hesaplanır.

Nitekim Yargıtay’ın araç değer kaybının hesaplanmasına ilişkin şu kararı da bunu ortaya koymaktadır:

“…araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır…” (Yargıtay 17. H.D. 2016/966 E. 2016/5728 K. sayılı kararı)

Araç Değer Kaybı Davası

Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesine dava yoluna başvurmadan önce zarar verenin sigorta firmasına başvuru zorunluluğu bulunmaktadır. Sigorta şirketine başvuru yapılmadan açılan davalar mahkemelerce dava şartı yokluğundan reddedilmektedir.

Karayolları ve Trafik Kanunu
Doğrudan doğruya talep ve dava hakkı:

Madde 97 – (Değişik: 14/4/2016-6704/5 md.)
Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.

Zarar verenin sigorta şirketine yapılan başvuruya karşı 15 gün içerisinde sigorta şirketince herhangi bir cevap verilmezse, veya verilen cevap tatmin etmezse, sigorta poliçesinin teminatları çerçevesinde bakiye kalan tazminat için dava yoluna gitmek mümkündür.

Araç Değer Kaybı Davalarında Görevli Mahkeme

Araç değer kaybı davası, trafik kazasının gerçekleştiği yerdeki görevli mahkemede açılabileceği gibi davalı sigorta şirketinin merkezinin ya da bölge müdürlüğünün bulunduğu yerde de dava açmak mümkündür.

Görevli mahkemeler Asliye Ticaret Mahkemeleridir. Bulunmadığı yerlerde araç değer kaybı davalarının Asliye Hukuk Mahkemelerinde Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla açılması gerekmektedir.

Ne Kadar Sürer?

Kesin bir zaman vermek mümkün olmasa da ortalama 9 ay ile 2 yıl sürmektedir.

Bir Başka Hak Arama Yolu: Sigorta Tahkim Komisyonu

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları
C.7. Arabulucuya Başvuru ve Yetkili Mahkeme
Sigortacının başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, hak sahibi sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinde, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde ya da zarar görenin ikametgâhının bulunduğu mahkemede dava açılabileceği gibi uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonuna da başvurabilir.

5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çerçevesinde kurulmuş olan ve bu yolla görev alan hakemlerin vermiş olduğu kararlar mahkeme kararlarını ilamı niteliğindedir. Sigorta Tahkim Komisyonu İstanbul ilinde bulunmaktadır. Komisyonda görülen uyuşmazlıklar tıpki mahkemelerdeki gibi Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Sigortacılık Kanunu gibi kanun ve alt mevzuatlar çerçevesinde sonuçlandırılmaktadır.

Sigorta şirketleri ile gerçek ya da tüzel kişilerin yaşamış olduğu hukuki ihtilaflara çözüm sağlamak için kurulmuş olan Sigorta Tahkim Komisyonu araç değer kaybı davalarını da hızlı bir şekilde çözüme kavuşturmaktadır. Sigortacılık Kanununa göre bir uyuşmazlık dosyası hakeme tevdi edildikten sonra 4 ay içerisinde çözüme kavuşturulmak zorundadır. Ortalama bir aylık başvuru-raportör-hakem tayini süreci, 4 aylık yargılama ve son olarak 1 aylık karar yazımı tebliğ süreci dikkate alındığında pratikte 5.000,00 TL’ye kadar olan uyuşmazlık hakkında 6 ay içerisinde karar verilmektedir.

Değer Kaybı Davasında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Araç değer kaybı davasının değer kaybına neden olan fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içinde açılması gerekir. Burada bir zamanaşımı süresi söz konusudur.

Ayrıca 10 yıllık hak düşürücü süre de bulunur. Buna göre değer kaybına neden olan fiilin gerçekleşmesinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra değer kaybı davası açma hakkı düşer. Fiilin veya failin daha geç öğrenilmiş olması durumu değiştirmez.

Tazminat hukuk ile ilgili içeriğimizi okumak için hemen tıklayın: https://www.sinaneroglu.av.tr/kidem-tazminati-nedir/