Babalık Davası Nedir? Nasıl Açılır?

Evlilik içerisinde dünyaya gelen çocuğun soybağının kurulması doğumla birlikte doğrudan gerçekleşir. Her çocuk, doğal olarak bir babaya sahiptir. Fakat bazı durumlarda çocuk ile baba arasındaki soybağı doğru kurulamamakta, bazen ise çocuğun bir baba ile soybağı hiç kurulamamaktadır. Bu bağlamda Türk Hukuku, çocuk ile biyolojik babası arasındaki hukuki bağın kurulması için belirli kurumlar geliştirmiştir.

Babalık Davası Nedir?

Babalık davası, annesi belli olan bir çocuğun evli olmayan bir anne tarafından dünyaya getirilmesi ile birlikte; çocuğun babası ile ilişkisinin hukuki bağlamda kurulması amacı taşıyan, anne veya çocuğun kendisi tarafından babaya karşı açılan, sonucunda ise babalığın mahkeme kararı ile kurulmasını sağlayan davalara verilen isimdir.

Diğer ismiyle babalık tespiti davası olan bu dava ile evladın babası ile ilişkisinin kurulmasının diğer yolu olan tanıma karıştırılmamalıdır. Tanıma kurumunda işlemi yapan taraf babadır. Babalık davasını çocuğun annesi ile çocuğun kendisi açmaktadır.

Babalık davası kurucu yenilik doğuran bir dava olduğu gibi geriye etkili istisnai davalardan biridir. Dava ile babalık bağı kurulur ise çocuğun ana rahmine düştüğü andan itibaren doğan babasına ilişkin bütün hakların istenmesi gündeme gelecektir.

Babalık Davası Nasıl Açılır?

Babalık davası, Türk Medeni Kanunu’nun 301. maddesi ile düzenlenmiştir. İlgili kanun metni; “Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır…’’ hükmünü içerir. Aynı kanunun 283. maddesi ‘’Soybağına ilişkin davalar, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır.’’ şeklinde hüküm içerir. Baba olduğu iddia edilen kişi ölmüş ise dava, o kişinin mirasçılarına karşı açılabilir.

Anne tarafından açılacak babalık davasında hak düşürücü süre uygulaması mevcuttur. Babalık davası zamanaşımı değil, hak düşürücü süreye tabi bir dava türüdür. İlgili dava çocuğun doğumundan önce açılabilir. Ancak, çocuğun annesinin dava hakkı, doğum tarihinden itibaren bir yıl süre geçmesiyle geçersiz hale gelir. Çocuk ile başka bir erkek arasında kurulmuş bir soybağı ilişkisinin varlığı halinde annenin dava hakkı, bu soybağı ilişkisinin ortadan kalkmasından itibaren geçecek bir yıl süre ile düşer.

Annenin, bu süre içerisinde davayı açamamakta haklı bir nedeni varsa, bu nedenin ortadan kalkmasından itibaren bir ay içinde yeniden dava açma hakkı bulunmaktadır. Bu noktada babalık davası açmayı düşünen bir anne iseniz, hak düşürücü sürelere dikkat etmeniz büyük önem taşımaktadır. Çocuğun ise babalık davası açmasında hiçbir hak düşürücü süre yoktur.

Annenin dava açma süresinin geçip geçmediği hususu, davanın herhangi bir aşamasında taraflar tarafından ileri sürülebileceği gibi, aynı zamanda mahkeme tarafından da sürekli olarak ve kendiliğinden dikkate alınır.

Tüm bu bilgiler ışığında babalık davası açmak isteyen bir anne iseniz; babalık davası açma süresi gereğine uyarak çocuğunuz doğmadan önce, doğumdan itibaren bir yıllık süre içerisinde; çocuğunuzun başka bir erkekle soybağı kurulmuş ise bu soybağı ilişkisinin ortadan kalkmasından itibaren başlayacak bir yıllık süre içerisinde, bu süreleri kaçırdıysanız ve kaçırmanız haklı bir sebebe dayanıyorsa sebebin ortadan kalkmasından itibaren bir ay içerisinde babalık tespiti davası açabilirsiniz.

Babanıza karşı babalık davası açacak olan evlatsanız; hiçbir hak düşürücü süre olmaksızın dava açabilirsiniz. Davayı açmak için talebinizi içeren uygun bir dava dilekçesi hazırlamalı, bu dilekçe ile doğum veya dava tarihinde taraflardan birinin yerleşim yerindeki aile mahkemesine başvurmalısınız. İlgili harçları yatırmanız ile beraber davanız ikame edilecektir.

Babalık Davasını Kimler Açabilir?

Babalık davasını yalnızca çocuğun annesi veya çocuğun kendisi açabilir. Cumhuriyet savcılarının, hazinenin ve benzeri kurumların babalık tespiti davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bir çocuğun babası olduğunu iddia eden erkek kişiler de ilgili davayı açamazlar.

Babalık iddianız var ise yapmanız gereken hukuki işlem, Türk Medeni Kanunu’nun 295. maddesi ile de düzenlenen ‘tanıma’ işlemidir. Kanunlar erkeklere tanıma hakkını verirken hakkaniyeti gözeterek kadınlara ve çocuğun kendisine de babalık tespiti davası açma hakkını tanımıştır.

Babalık Davası Şartları Nelerdir?

Babalık davasının açılabilmesi için Türk Medeni Kanunu’nda ve istikrarlı Yargıtay kararlarında görülen babalık davası şartları şu şekildedir:

• Çocuğun biyolojik annesinin biliniyor olması gerekir. Annesinin kim olduğu bilinmeyen çocuklar hakkında babalık davası açılamaz.
• Davanın anne veya çocuğun kendisi tarafından açılması gerekir. Cumhuriyet savcılıkları ve Hazine dahil olmak üzere anne ile çocuğun dışındaki kimseler tarafından açılan babalık davalarının herhangi bir hukuki geçerliliği yoktur. İlgili davayı açma hakkı, yalnızca anneye ve çocuğa tanınmıştır.
• Anne tarafından açılacak davada hak düşürücü sürelerin geçmemiş olması gerekir. Süre geçtikten sonra davanın geçerliliği ortadan kalkar. Yukarıda detaylıca anlatılan bu sürelere ilişkin inceleme yargılamanın her aşamasında mahkeme tarafından kendiliğinden yapılabileceği gibi dava taraflarınca da her aşamada ileri sürülebilecektir.
• Davanın yetkili ve görevli mahkemede, usule uygun bir biçimde açılması gerekir. Genel dava şartı olarak davaların kanunda belirtilen yetki ve görev kurallarına uygun olarak ikame edilmesi gereklidir.

Babalık Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Nedir?

Babalık davası yetkili mahkeme; dava taraflarından birinin davanın açıldığı andaki veya çocuğun doğumu anındaki yerleşim yeri mahkemesidir. Bu yetki, TMK m.283’te şu şekilde hükme bağlanmıştır: “Soybağına ilişkin davalar, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır.”

Babalık tespiti davasında görevli mahkemeler ise Aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin kurulmadığı yerlerde genel görevli mahkemeler olan asliye hukuk mahkemeleri, babalık davasına bakmakla görevlidir.

Babalık Davasında İspat

Hukukumuzda genel kural, iddia edenin iddia ettiği vakıayı ispat etmesi gerektiği yönündedir. Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesinde de ispat yükümlülüğüne değinilmiştir. Bu bağlamda babalık davasını ikame edecek anne veya çocuk, iddiasını ispat etmekle mükelleftir. Bu ispatın nasıl yapılacağı hususu sık sık tartışılmakta, babalık davası DNA testi zorunlu mu sorusu dahi akıllara gelmektedir.

Bir cinsel ilişkinin varlığının ispatının kolay olmaması sebebiyle kanunlarda ‘babalık karinesi’ adı altında bir varsayımsal kurum düzenlenmiştir. Babalık karinesine göre doğumdan önceki 300 gün ile 180 gün arasındaki sürede anne ile baba olduğu iddia edilen erkek kişi arasında cinsel ilişki meydana gelmişse doğan çocuğun babası cinsel ilişkiye taraf olan erkek kişidir. Cinsel ilişkinin ispatı için yalnızca kuvvetli emarelerin var olması yeterlidir.

Erkek ile kadının ilgili tarihlerde sık sık görüşmesi, cinsel ilişkinin var olabileceğine ilişkin kanı uyandıracak mesajların veya mektupların varlığı, erkek ile kadın arasında bir ilişkinin var olduğuna yönelik tanıkların varlığı gibi hususlar mahkemelerce aranmaktadır. Babalık karinesi, başka bir erkeğin baba olma ihtimalinin daha fazla olmasının ispatı, ilişkinin gerçekleşmesinin mümkün olmaması veya gerçekleşmediğinin ispatı yoluyla çürütülebilir.

Her ne kadar zorunlu olmasa da ilişkinin varlığının başka yolla ispat edilmesinin mümkün olmadığı durumlarda, davacıların talebi ile veya mahkemenin kendi talebi ile DNA testine de başvurulmaktadır. Mahkeme DNA testi yaptırılmasına karar verdikten sonra bu karara karşı koymak mümkün değildir. Babalığın tespiti için zorunlu ise ve uygulanması DNA testini istemeyen kişide büyük bir sağlık problemine yol açmayacaksa hakim test için rızasıyla gerekli örnekleri vermeyen kişiden zorla örnek alınmasına karar verebilmektedir.

Babalık davasında davalı erkek taraf iseniz, babası olduğunuz iddia edilen çocuğun babası olmadığınızı çocuk sahibi olamayacağınız, ilgili tarihlerde anne ile ilişkiye girme ihtimalinizin olmadığını gösterir bir meşguliyetinizin olduğunu, annenin zaten ilişki esnasında hamile olduğunu ispat edebilir; eğer isterseniz DNA testini siz talep edebilirsiniz. Davacı taraf iseniz yukarıda anlatılan babalık karinesinin varlığına delalet eden delil örnekleri ile veya yine DNA testi yoluyla çocuğun babasının davalı olduğunu ispat edebilirsiniz.

Babalık Davası Sonuçları

Mahkeme tarafından görülen babalık davası sonuçları iki şekilde karara bağlanır. Baba olduğu iddia edilen kişinin çocuğun gerçek babası olmadığının tespiti ile davanın reddine karar verilmesi ile dava sonlanabilir. Mahkeme tarafından sunduğunuz deliller veya yaptırılan testler neticesinde babalık iddianızın gerçek olduğuna kanaat getirilirse, dava kabul edilir ve çocuk ile baba arasındaki soybağı ilişkisi mahkeme kararı ile kurulur. Bu karar ile birlikte çocuğun ve annenin, çocuğun ana rahmine düştüğü andan itibaren olan tüm haklarını talep etme hakkı doğar. Ananın doğumda harcadığı giderler, doğum öncesi ve sonrası altı haftalık süreçteki geçim giderleri, gebelik ve doğum halinin zorunlu kıldığı giderler ile birlikte çocuk için nafaka ödenmesine karar verilebilir.

Nafaka talebi babalık davası ile birleştirilmemiş ise babalık kararından sonra ayrıca açılacak bir dava ile de istenebilir. Çocuk bu karar ile birlikte babasının yasal mirasçısı olacaktır. Ayrıca babalığına karar verilmiş kişi olarak çocuğunuzla ilişki kurmak için gerekli düzenlemelerin yapılmasını mahkemeden talep edebilirsiniz.

Siz de babalık davası konusundaki hukuki destek ihtiyaçlarınız için Sinan Eroğlu Hukuk ve Danışmanlık’tan destek alabilirsiniz.