Bilişim Suçları Mahkemesi Nedir?
Teknolojik gelişmeler ve internetin hayatın ayrılmaz bir parçası hâline gelmesi ile birlikte insanlığın pek çok alışkanlığı değişmiştir. Bu süreçte yaşanan gelişmelerden tıp, eğitim ve kamu kuruluşları ile birlikte hukuk düzeni de doğrudan etkilenmiştir. Hukuki düzenlemelerin ve yargı makamlarının yeniliklere uyum sağlayamaması adaletin tesis edilmesi yolunda yetersizliğe yol açmıştır.
Adalet Bakanlığı tarafından Türk hukuk sistemindeki eksikliklerin giderilmesi adına gerçekleştirilen Yargı Reformu ve İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında TCK’de bir takım değişiklikler gerçekleştirilmesi gündeme gelmiştir. Bu düzenlemeler ile nitelikli bilgiyi ve ihtisaslaşmayı gerektiren alanlarda yeni mahkemeler kurulması ve özel nitelikli mahkemeler vasıtası ile yargılamanın yapılmasının adımları atılmıştır.
Bilişim Suçları Mahkemesi Nedir?
Bilişim suçları mahkemesi; yargılama sürecinde özel bilgi ve nitelik gerektiren, bilişim araçları vasıtası ile işlenen suçların yeterli bir şekilde yargılanması amacı ile kurulmuştur. Bu mahkemeler, doğrudan bilişim suçu mahkemesi ismi ile anılmaz. Sadece İstanbul Anadolu Adalet Sarayı’nda 90’dan fazla ceza mahkemesinin bulunması, ihtisaslaşmayı ve ehil yargıçlar tarafından yargılama yapılmasını engelleyici bir durum oluşturmakta olduğundan bilişim suçlarına bakmakla görevli mahkemelerin hangisi olduğunun belirlenmesi kararlaştırılmıştır.
HSYK tarafından yapılan ayrıştırmaya göre her bölgede Asliye Ceza Mahkemeleri ve Ağır Ceza Mahkemeleri’nden biri veya birden fazlası, bilişim suçu olarak belirlenmiş suçlara ilişkin yargılamaları yapmakla görevlidir. Örneğin; Asliye Ceza Mahkemeleri’nin görev alanına giren kredi kartının kötüye kullanılması suçuna ilişkin yargılamayı, 2 Asliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde bilişim suçları alanında ihtisaslaşması kararlaştırılan 2 numaralı Asliye Ceza Mahkemesi’nin yapacağı belirlenmiştir. Bilişim suçları hangi mahkemede sorusuna da Asliye Ceza Mahkemeleri yanıtı verilebilir. Adli teşkilatlanmada bilişim ihtisas mahkemelerinin nasıl belirlendiği hususundaki bilgilere aşağıda yer verilmiştir.
Asliye Ceza Mahkemelerinin görev sınırı içerisinde kalan suçlar bakımından bilişim suçları ve mahkemenin görüleceği yerler şu sıralanabilir:
İki Asliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 2 numaralı,
Üç, dört veya beş Asliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 3 numaralı
Altı, yedi, sekiz veya dokuzAsliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 6 numaralı
On veya daha fazla (yirmi beşten az) Asliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 8 numaralı
Yirmi beş veya daha fazla Asliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 20 ve 21 numaralı
Otuz beş veya daha fazla Asliye Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 20, 21 ve 22 numaralıAsliye Ceza Mahkemelerinin bilişim suçlarında yetkili mahkeme olduğu belirlenmiştir.
Ağır Ceza Mahkemeleri’nin görev sınırı içerisine giren suçlar bakımından bilişim suçları mahkemeleri ise şu şekildedir:
İki Ağır Ceza Mahkemesi bulunan il merkezlerinde 1 numaralı, ilçe merkezlerinde 2 numaralı,
Üç Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 3 numaralı,
Dört Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 4 numaralı,
Beş Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 5 numaralı,
AltıAğır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 5 ve 6 numaralı,
Yedi Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 6 ve 7 numaralı,
Sekiz veya dokuz Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 7 ve 8 numaralı,
On veya on bir Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 9 ve 10 numaralı,
On iki veya on üç Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 11 ve 12 numaralı,
On dört veya on beş Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 12, 13 ve 14 numaralı,
On altı veya daha fazla (yirmiden az) Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerlerde 12, 13, 14, 15 ve 16 numaralı,
Yirmi veya daha fazla Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerler ile Ankara’da 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 numaralı,
Otuz veya daha fazla Ağır Ceza Mahkemesi bulunan yerler ile İstanbul Anadolu’da 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 ve 12 numaralı ağır ceza mahkemelerinin bilişim suçlarına ilişkin yargılamaları yapacağı belirlenmiştir.
Bilişim suçları mahkemelerinin yargılama usulü, Ceza Mahkemeleri’nin yargılama usulü ile birebir aynıdır. HSYK tarafından bilişim ceza mahkemesi adında özel mahkemeler kurulmamış olup yalnızca Asliye ve Ağır Ceza Mahkemeleri arasında belirlenen mahkemelerin, bu suçlar yönünden ehil olması esas alınmıştır. Cumhuriyet savcısı tarafından suçla ilgili iddianamenin düzenlenmesini takiben bilişim suçlarına bakacağı belirlenen mahkemede yargılama süreci başlar. Duruşmaların sonucunda verilen karara karşı itiraz edilebilir, hükmün derecesine göre temyiz ve istinaf kanun yollarına başvurulabilir.
Bilişim Suçları Mahkemesi Nasıl Kurulmuştur?
5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Bölge Adliye Mahkemeleri’nin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un ‘Ceza mahkemelerinin kuruluşu’ başlıklı 9. maddesi ile ‘’…ihtisaslaşmanın sağlanması amacıyla, gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak daireler arasındaki iş dağılımı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenebilir…’’ hükmü getirilmiştir.
Bu hüküm uyarınca HSYK tarafından 25.11.2021 tarihli ve 1229 sayılı kararda ‘’…Ağır ceza ve asliye ceza mahkemelerine gelen işlerin vasıf ve mahiyeti itibarıyla çeşitli olması, bu çerçevede bilişim ile ilgili suçlardan kaynaklanan dava ve işlerin niteliklerinin farklı olması göz önünde bulundurularak, gerek uygulama birliğinin sağlanması, gerekse etkinlik ve verimliliğin artırılması ile ihtisaslaşmanın önemi nazara alınarak, mezkûr dava ve işlerde iş dağılımı bakımından iki veya daha fazla dairesi bulunan mahallerde ihtisaslaşmaya gidilmesinde fayda olacağı değerlendirilmiştir…’’ denilerek yeni kurulan bilişim mahkemeleri, ceza mahkemeleri arasındaki görev dağılımı gözetilerek belirlenmiştir.
Bilişim Suçları Mahkemesi Hangi Suçlara Bakar?
Bilişim suçu, cep telefonları veya bilgisayarlar gibi teknolojik cihazların kullanılması vasıtası ile işlenen ve yürürlükte olan kanunlarda tanımlanmış suçları kapsar. Bir suçun bilişim suçu olabilmesi için doğal olarak bilişim aletleri üzerinden veya bu cihazların kullanılması sonucu işlenmiş olması gerekir. Bilişim suçları alanında ihtisaslı mahkemelerin görev dağılımının yapıldığı HSYK kararında, bu mahkemelerin bakmakla görevli olduğu bilişim suçlarının hangileri olduğu da belirlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu’nun 142/2. maddesinde düzenlenen bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenen nitelikli hırsızlık suçu,
Türk Ceza Kanunu’nun 158/1-f maddesinde yer alan bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçu,
Türk Ceza Kanunu’nun 158/1. maddesinde yer bulan kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçu,
Türk Ceza Kanunu’nun 243. maddesinde düzenlenen bilişim sistemlerine izinsiz girme suçu,
Türk Ceza Kanunu’nun 244. maddesi ile belirlenen bilişim sistemlerini engelleme, bozma, verileri ele geçirme, verileri bozma veya değiştirme suçu,
Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesinde yer alan banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu,
Türk Ceza Kanunu’nun 245/a maddesinde düzenlenen yasak cihaz veya programlara ilişkin suç,
Türk Ceza Kanunu’nun 246. maddesi ile belirtilen bilişim alanında yer alan suçların işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbiri uygulanması suçu; özel ihtisaslı ceza mahkemelerinde (bilişim suçu mahkemeleri) yargılanır.
TCK’de yer alan bu suçlarla birlikte 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yer alan suçların yargılanması da bilişim mahkemelerinin görev alanına girmektedir.
Özel ihtisaslı mahkemede yargılanmasına karar verilen bilişim suçları, özel bilgiyi gerektiren ve titizlikle yürütülmesi gereken süreçleri beraberinde getirir. Bilişim suçlarına ve bilişim suçu mahkemelerine ilişkin her türlü soruya Sinan Eroğlu Hukuk ve Danışmanlık Ofisi ile yanıt bulabilir, uzmanlardan profesyonel destek alabilirsiniz.
