Ecrimisil İhbarnamesi İptali Nasıl Olur?

Türkiye’de yer alan taşınmazların tümü, Tapu ve Kadastro Müdürlükleri vasıtası ile kayıt altında tutulmaktadır. Taşınmazın vasfı ve türü fark etmeksizin her birine ilişkin mülkiyet hakkı, metrekare, sınıf gibi bilgiler tapu müdürlüklerince tutulur.

Mülkiyet hakkı, bir taşınmaza sahip olan kişiye mutlak ve dokunulmaz bir tasarruf yetkisi vermektedir. Fakat bazı durumlarda, özellikle arsa, tarla, arazi vasfındaki taşınmazlarda malik dışındaki kişilerin izin almadan taşınmazdan faydalandığına sıklıkla rastlanmaktadır. Ecrimisil nedir sorusunun tam olarak bu noktada cevaplanması gerekir. 

Ecrimisil ya da haksız işgal tazminatı; hak sahibinin rızası, onayı, izni veya yasal olarak belirlenmiş hukuka uygunluk sebeplerinden biri olmaksızın maliki olduğu taşınmazın bir başkası tarafından kullanılması halinde talep edilecek olan tazminata denir. Ecrimisil talep etme hakkı, doğrudan yasa ile düzenlenmiş bir hak olmayıp bu husustaki yasal uygulama yıllar içerisinde istikrarlı olarak verilmiş olan Yargıtay ilamları doğrultusunda belirlenmektedir.

Yargıtay’ın 1950 tarihli 22/4 sayılı içtihatları birleştirme kararında genel anlamda yapılan düzenleme günümüzde de halen kabul görmektedir. Ecrimisil davalarında talep edilen miktar bir kira alacağı değil, haksız fiilden kaynaklanan bir tazminat alacağıdır. Haksız işgal tazminatı olarak da adlandırılan dava türünde zamanaşımı süresi ise davanın açıldığı tarihten geriye gidilecek şekilde 5 yıllık süre olarak tespit edilir. Buradaki uygulama, talep etme hakkını engelleyici şekilde değildir. Ecrimisil talebi, dava tarihinden itibaren 5 yıldan daha uzun süreli geçmişe yönelik ileri sürülemez.

Ecrimisil İhbarnamesi Nedir?

Ecrimisil ihbarnamesi nedir sorusu, kamuya ait bir araziye ilişkin haksız işgal tazminatı talebi ile karşı karşıya kalan vatandaşlar tarafından sıkça sorulmaktadır. Hazineye ayrılmış bir taşınmazın, idarenin izni ve bilgisi dışında kullanıldığının tespiti halinde kullanan tarafın kusuruna veya idarenin zarara uğramış olmasına bakılmaksızın haksız işgalci kişiye tebliğ edilen yazıya ecrimisil ihbarnamesi denir. 

Kamuya ait taşınmazları haksız olarak kullananlar, haksız işgalci sıfatını kazanır. İdare tarafından usulünce yapılan işgal tespiti sonucunda öncelikle taşınmaz tespit tutanağı hazırlanır ve ecrimisil bedeli belirlenir. Bunun üzerine düzenlenen ecrimisil ihbarnamesi, uygulanabilir bir idari işlem olarak vücut bulur. Özellikle taşrada sıkça karşılaşılan işgal durumuna karşı belediyeler, il ve ilçe özel idareleri, valilikler ile her türlü idari kurum tarafından işlem gerçekleştirilebilir.

Ecrimisil ihbarnameleri bir takım yasal şartları taşımak zorundadır. İhbarname, tebliği ile birlikte geçerlilik kazanır ve idari işlem kimliği sebebiyle hukuka uygun olduğu kabul edilir. Yazının devamında yer verilen şartları karşılamayan veya bir sebeple hukuka aykırı olduğu düşünülen ihbarnamelere karşı kişilere itiraz yoluna başvurma ve dava açma hakkı tanınmıştır.

Ecrimisil İhbarnamesi İptali Nedir?

Haksız işgale ilişkin kişilere gönderilen ihbarname her ne kadar kesin bir idari işlem niteliğinde olsa da ecrimisil ihbarnamesi iptal davası hukuka aykırı ve keyfi idari işlemlerin önüne geçilmesi adına getirilmiş bir düzenleme olarak Türk Hukuku’nda yerini almıştır.

Ecrimisil ihbarnamesi; düzenleyen idari kurumun yetkisizliği, içeriğinde zorunlu unsurları barındırmayışı, konusunun veya sebebinin hukuka aykırı oluşu gibi genel sebeplerle iptal davasına konu edilebilir. Daha kısa bir deyişle yazıya konu ihbarnameler amaç, şekil, sebep, konu ve yetki bakımından dava konusu edilebilir. İş bu davanın açılması, ihbarnamenin tebliğini takip eden 60 günlük bir hak düşürücü süreye tabi tutulmuştur. 

İptal davası açılması için itiraz yoluna başvurulması gerekmez. İhbarnameye muhatap olan kişi, dilerse itiraz yoluna başvurmaksızın doğrudan iptal davası ikame edebilir. İtiraz yoluna başvurulması halinde ise dava açma süresi duracaktır. Örneğin ihbarnamenin tebliğ tarihinden 20 gün sonra itiraz yoluna başvuran kişi, itiraza ilişkin kararın verildiği tarihten itibaren işlemeye devam edecek kalan 40 günlük süre içerisinde dava açabilir.

Ecrimisil İhbarnamesi İptali Nasıl Olur?

Ecrimisil ihbarnamesinin iptali dava dilekçesi hazırlandıktan sonra mahkemeye gerekli yargılama giderlerinin depo edilmesi ile başlayan bir süreçtir. Anılan iptal davası, idari işlemlerin iptaline ilişkin davalara uygulanan usul ve esaslara göre görülür. Davaya bakmakla görevli mahkemeler İdare Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise ecrimisil ihbarnamesini düzenleyen İdare’nin bulunduğu yerdeki mahkemelerdir. 

Davanın açılmasıyla birlikte mahkeme tarafından usule ilişkin kurallar göz önüne alınarak dava dilekçesi incelenir. İdare’ye ise davaya cevap vermesi için süre tanınır. Dilekçelerin dosyaya sunulmasının ardından mahkeme tarafından gerekli görülmesi halinde keşif yapılabilir, bilirkişi marifetiyle uyuşmazlığa ilişkin rapor tanzim ettirilebilir.

Mahkeme, topladığı deliller ve tarafların yargılama sürecine yaptıkları katılımların ardından uyuşmazlığa ilişkin kanaatini karara bağlar. Ecrimisil ihbarnamesinin iptaline karar verilmesi halinde idari işlemin meydana getirdiği tüm yükümlülükler ortadan kalkar. Davacı kişinin bu sürede zarar görmesi halinde ise İdare’nin tazminat yükümlülüğü ortaya çıkabilecektir. 

Ecrimisil İhbarnamesinde Bulunması Gereken Unsurlar

Ecrimisil ihbarnamesine karşı yapılacak başvurularda ihbarnamenin unsurlarının tam olmadığı hususu öne sürülebilir. Bir ecrimisil ihbarnamesi, şu hususları içermek zorundadır:

Taşınmazı işgalci sıfatıyla kullanan kişinin adı, soyadı, kimlik bilgileri: İşgalciye ilişkin bilgiler, açık ve doğru şekilde ihbarnamede yer almalıdır. Yanlış kişi adına düzenlenen ihbarname, hukuka aykırı şekilde düzenlenmiştir.

İdareye ait olan ecrimisile konu taşınmaza ilişkin bilgiler: Taşınmazın adresi, tapu sistemindeki bilgileri gibi detaylar ihbarnamede yer almalıdır. İdarenin bir taşınmaz üzerinde hisseli malik olduğu durumlarda ise idarenin pay oranına ilişkin bilgilere de yer verilmelidir.

İşgale ilişkin bilgiler: Taşınmazın işgal edilen bölümünün yüz ölçümü, niteliği, işgalcinin kullanım amacı ve tespit edilen ecrimisil bedelinin açıklaması ihbarnamede yer verilmesi gereken unsurlardandır. 

İdari Komisyon kararına ilişkin bilgiler: Kararın numarası ve tarihi yer almayan ihbarnameler, hukuka uygun olarak tanzim edilmediğinden iptale konu olacaktır.

Toplam ecrimisil bedeli, talep edilen dönemlere ilişkin bilgiler ve işgalciye tanınan vade: İhbarname içeriğinde ecrimisil bedelinin ne kadar olduğu, hangi dönemlerdeki işgale ilişkin talep edildiği ve bu bedelin ne kadar süre içerisinde ilgili İdari kuruma ödenmesi gerektiğine ilişkin bilgiler yer alır. 

Ödeme yapılmaması halinde idarenin sahip olduğu haklara ilişkin ihtarlar: İhbarname içeriğinde işgalciye ödeme yapmaması halinde cebri icra işlemlerinin başlatılacağı ve hukuki müeyyidelerden sorumlu olacağının ihtarı yapılır. 

Ecrimisil İhbarnamesine Karşı İtiraz Yolu

Ecrimisil ihbarnamesine itiraz yoluna başvuru, doğrudan ilgili idari makama verilecek bir dilekçe ile yapılır. Önemle belirtmek gerekir ki itiraz yolunun tüketilmesi ecrimisil ihbarnamesinin iptali davası açılması için bir ön koşul değildir.

İhbarname ile işgalci olduğu belirlenen kişiler, itiraz yoluna başvurmadan doğrudan iptal davası ikame edebilir. Haksız işgal ihbarnamesi muhatabı olan kişilere itiraz yoluna başvurmaları için ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre tanınmıştır. 30 günlük süre içerisinde ihbarnamede yer alan yanlışlıkların düzeltilmesi talebi ile itirazda bulunulması mümkündür. 

İtiraz başvurusunu alan idare, başvuru tarihinden itibaren 30 günlük süre içerisinde ilgili komisyonlar vasıtası ile başvuruyu inceleyerek bir karar verir. Komisyon tarafından itiraz kabul veya red edilebileceği gibi ihbarnamenin yeniden incelenmesi için idare içerisinde inceleme yaptırmaya karar verilebilir. İdarenin gerçekleştirdiği işlemlere karşı başvurulabilecek yollara ilişkin uzman görüşü aranır.

Ecrimisil ihbarnamesi gönderilmesi gibi idari işlemler, kişinin hayatında ani ve keskin değişiklikler meydana getirebileceği gibi hatalı işlem sonucunda büyük mağduriyetlerin ortaya çıkacağından söz edilebilir. Bu sebeple Sinan Eroğlu Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne başvurarak idari uyuşmazlıklarınızla alakalı avukatlık hizmeti alabilir, süreci ihtisas sahibi avukatlar ile birlikte sürdürebilirsiniz.