Genel & Özel Af Ayrımı Ve Aralarındaki Farklar Nelerdir?

Genel & özel af ayrımı ve aralarındaki farklar nelerdir? Diye merak edenler oldukça fazladır. Genel anlamıyla bir kişinin yaptığı suçun affedilmesidir. Vergi afları, öğrenci afları, imar afları ve hukuki aflar da diğer af çeşitlerindendir. Hukukta af, bir yasama faaliyetidir ve cumhurbaşkanının onayıyla devreye girer. Suçun hukuki olarak sonuçlarını etkiler. Suçun cezasının mahkemeler tarafından ortadan kaldırılması olarak da bilinmektedir.

Genel Af Nedir?

Kamuya olacak olan yararı tespit edildiğinde, belirli bir ya da birden çok suç için yapılan kovuşturma ve verilen cezaların tamamen kaldırılması ya da azaltılmasıdır. Kamu davası düşer verilen cezalar ise azalır ya da tamamen biter. Genel af, henüz dava açılmayan soruşturmaları kapsamaz. Yürütülmekte olan soruşturmalar ise takipsizlikle sonuçlanır. Genel af çıktığı anda, suçlular çeşitli aşamalarda bulunabilir. Af çıktığı anda henüz davası açılmamış olanlar, davası devam edenler ya da davası sonuçlanıp hüküm giyenler olabilir. Davası açılmamış olanlar genel aftan yararlanamazlar.

Genel Af Nasıl Çıkar?

Genel af çıkarma yetkisi anayasa ile TBMM’ye verilmiştir. Ayrıca cumhurbaşkanı da ana yasayla verilen yetkiye göre af çıkarabilir.

Genel Aftan Kimler Yararlanamaz?

Anayasa kapsamına göre genel aftan yararlanamayacak olan tek suç orman suçlarıdır. Orman yakmak gibi suçlar, af ne olursa asla düşmez. Bunun dışında çıkan genel af dışında bir suçtan hüküm giyen suçlular, yararlanamaz.

Genel Aftan Kimler Yararlanabilir?

Genel aftan yararlanabilecek kişiler, çıkacak olan affın kapsamına göre değişir. Bu yüzden net ve tek bir yanıt vermek zordur. Çıkan af kararını hangi suçlar kapsıyorsa, o suçlular aftan yararlanabilir. İki ayrı suçtan hüküm giymiş birisi af gelen suçtan muaf kalırken diğer suç affa girmiyorsa onun cezasını yine yatar.

Özel Af Nedir?

Kesinleşen bir hapis cezasından vazgeçilmesi, sürenin azaltılması ya da para cezasına çevrilmesine karar verilmesidir. Özel aflar, bireysel çıkabileceği gibi toplu olarak da çıkabilir.

Özel Af Nasıl Çıkar?

Özel af, anayasa belirtildiği gibi TBMM tarafından üye tam sayısının üçte ikisi alındığı durumda çıkar. Aynı zamanda cumhurbaşkanın da özel af çıkarma yetkisi bulunmaktadır.

Özel Aftan Kimler Yararlanamaz?

Özel af, eğer bireysel olarak çıkarıldıysa başka kimseyi kapsamaz. Toplu çıkarıldıysa, bu toplu şartları sağlayan kişiler dışında kimse yararlanamaz. Özel affın kapsadığı kişi sayısı her zaman genel aftan daha azdır.

Özel Aftan Kimler Yararlanabilir?

Özel af, tıpkı genel af gibi kapsadığı kişi ya da kişilerin yararlanmasını sağlar.

Genel Af ve Özel Af Farkı

Genel af, kişinin işlediği suçu ve etkilerini tamamen ortadan kaldırır. Özel af ise tamamen kaldırmaz. Genel af hem para cezalarına hem de hapis cezalarına gelebilirken, özel af yalnızca hapis cezalarına gelir. Genel aftan yararlanan insanların, bu suçları adli sicil kayıtlarından da silinir. Özel afta, hapis cezası para cezasına çevrilir. Genel afta yürütülen soruşturmalar da takipsizlikle sonuçlanır.

Özel afta ceza azaltılması ya da paraya çevrilmesi söz konusuyken, genel afta mahkumiyet ve suç tamamen ortadan kalkar. Bu açıdan elbette genel af mahkumlar için daha avantajlıdır. Ancak afların ne zaman veya ne kadar aralıklarla çıkacağı bilinmediği için özel affa da denk gelenler şanslı olabilmektedir. Cezalarında azalma ya da kalkma olurken tamamen suç işlenmemiş gibi haklarını geri alamazlar.

Bir Affın Genel Af Mı, Özel Af Mı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Bir affın genel mi özel olduğu kaç kişiye hitap ettiğine göre değil, hukuksal niteliğine göre anlaşılır. Bir af suçu tamamen ortadan kaldırıyorsa genel aftır. Yalnızca insan öldürme suçundan af çıkarsa bu genel aftır. Bu suçtan hüküm giyen ya da davası görülen herkes, bu aftan yararlanabilir. Ancak henüz dava açılmamış suçlular bundan yararlanamaz.

Özel af, hukuksal sonuçları ortadan kaldırmaz. Özel hak, suçu tamamen ortadan kaldırmadığı için bazı kısıtlamalar da devam edebilir. Örneğin gasptan hüküm giymiş birisi, özel af aldıysa; hala milletvekili olma hakkına sahip değildir.

Genel ve Özel Af Konusunda Görüşler

Genel ve özel af konusunda olumlu düşünenler de vardır olumsuz düşünenler de vardır. Bazları affın çıkmasının yanlış olduğunu belirterek, bu affın en azından ağır suçlara gelmemesi gerektiğini düşünür. Örneğin adam yaralama, gasp gibi suçların aftan yararlanmamasını savunurlar. Bazıları ise genel affı değil özel affı savunur. Bu sayede kişi hapishaneden çıkar ancak işlediği suç baki kalır.

Genel afla suçların silinmesini tasvip etmezler. Bazıları ise kurunun yanında yaşın da yanmaması gerektiğini aftan yararlanacak olan birçok kişinin bunu hak ettiğini de söylerler. Bu açıdan oldukça fazla fikir ayrılığı vardır. Affı bekleyen birçok hükümlü ve aile vardır. Genel ya da özel affın ne zaman çıkacağı ya da neleri kapsayacağı asla önceden bilinemeyeceği için suçluların ve ailelerinin genel olarak umutlu bekleyişi hep vardır.