Güvence Hesabı

Devlet, yapılan düzenlemeler ve bunların işlemesine olanak sağlayan kamu kuruluşları vasıtasıyla sosyal devlet ilkesinin gereği olan bazı teminat işlevlerini yerine getirir. Bu durumlarda güdülen amaç, hukuki yollardan sonuç alınmasının mümkün olmadığı durumlarda dahi istenmeyen olayların sonucu olarak mağdur olan vatandaşların başvurabilecekleri bir alternatifin oluşturulması ve her vatandaşın güvencesiz kalacakları bir durumun içine düşmelerinin engellenmesidir. Devlet, halktan topladığı vergileri doğrudan hizmetler yoluyla vatandaşlara geri kazandırabildiği gibi böylesi kurumlar aracılığıyla sosyal devletin güvence fonksiyonunu yerine getirir. Özellikle kişinin beden sağlığını etkileyen türde olaylarda talep edilmesi gündeme gelecek tazminat türleri, tahsil edilememesi halinde kişinin büyük mağduriyetler yaşamasına sebebiyet verir. Bu türden olayların önüne geçmek adına yapılan düzenlemelerin başında Güvence Hesabı gelir. 

Güvence Hesabı Nedir?

Güvence Hesabı, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14. maddesinde yapılan düzenleme uyarınca Türkiye’de faaliyet gösteren sigorta ve reasürans şirketlerinin katılımı marifetiyle ortaya çıkan ve belirli şartlar dahilinde teminat limitlerine kadar olan zarar kısımlarının vatandaşlar tarafından tahsil edilmesini sağlayan bir hesaptır. İlgili yasal düzenleme “Bu Kanunun 13 üncü maddesi, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile ihdas edilen zorunlu sorumluluk sigortaları ile bu Kanunla mülga 21/12/1959 tarihli ve 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu çerçevesinde ihdas edilmiş olan zorunlu sigortalar‘a ilişkin olarak aşağıdaki koşulların oluşması halinde ortaya çıkan zararların bu sigortalarla saptanan geçerli teminat miktarlarına kadar karşılanması amacıyla Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği nezdinde Güvence Hesabı oluşturulur. 

(2) Hesaba; a) Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için, 

1. b) Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için, 
2. c) Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için, 

ç) Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için, 

1. d) Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için, başvurulabilir.” şeklindeki hükmü içerir. Güvence Hesabı başvuru şartlarıda kanuni olarak bu maddede temel düzenlemeye tabi tutulmuştur. 

Güvence Hesabının Kapsamı Nedir?

Güvence hesabı başvurusu yapılmadan önce ilk olarak, hesabın kapsamı detaylı olarak incelenmeli ve somut olayın gerekli şartları taşıyıp taşımadığı hususu belirlenmelidir. Güvence hesabının kapsamında ilk olarak sigortalının tespit edilemediği durumlarda ortaya çıkan fiziksel zararların karşılanması gelir. Bunun yanı sıra kaza sonucu veya gasp, hırsızlık, yağma ve benzeri durumlar neticesinde bireylerin vücudunda meydana gelecek zararlardan doğan maddi bedeller güvence hesabı kapsamına alınmıştır. Ayrıca sigortalı bir kişinin, sigorta poliçesinin diğer tarafı olan sigorta veya reasürans şirketinin iflası, kapanması, faaliyet sonlandırması gibi durumlarda karşılanması gereken fakat karşılanamayan bedeni ve maddi zararlar da hesaptan istenebilir. Son olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde gerçekleşen ve Türk yasalarına uygunsuz hareketlerin neticesi olarak meydana gelen mağdur edici trafik kazalarının tazminat talepleri de hesaba yöneltilebilecektir. 

Güvence Hesabı Kapsamındaki Sigortalar Nelerdir?

Güvence hesabı tarafından karşılanacak teminat limitleri, belirli sigorta tipleri ile sınırlandırılmış olup bunların dışındaki sigorta çeşitlerine ilişkin güvence hesabının herhangi bir sorumluluğu öngörülmemiştir. Güvence hesabının kapsamına giren sigorta çeşitleri şunlardır:

• Karayolları Motorlu Araçları Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortaları (Zorunlu Trafik Sigortası)
• Karayolu Yolcu Taşımacılığında Koltuk Ferdi Zorunlu Kaza Sigortaları
• Tüp ve Gaz Sigortaları (Zorunlu)
• Maden Çalışanları Zorunlu Bireysel Kaza Sigortaları
• Tehlikeli Madde ve Atık Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortaları

Güvence Hesabına Nasıl Başvurulur?

Güvence hesabı başvuru dilekçesi hazırlanarak, yukarıda belirtilen şartları karşılayan somut olaylar hakkında zaman aşımı süreleri de göz önünde bulundurularak yazılı bir şekilde başvuru yapılması gerekmektedir. Güvence hesabı başvuruları için zararın ve tazminat yükümlüsünün bilgilerinin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde olayın üzerinden geçecek 10 yıllık zaman aşımı süreleri ile mesuldür. Güvence hesabı tarafından yapılacak ödemeler, ilgili sigorta türünün sorumluluk üst tutarı ile sınırlıdır. Örneğin, zorunlu trafik mali mesuliyet sigortalarından kaynaklanan maddi tazminatların sigorta üst limiti 200.000,00 TL olduğundan dolayı günümüzde güvence hesabının ilgili sigorta türünden kaynaklı olarak daha yüksek bir bedel ödemesi mümkün değildir. Güvence hesabı görevli mahkeme ise kural olarak Asliye Ticaret Mahkemeleridir. 

Güvence Hesabına Başvuru Koşulları Nelerdir?

Güvence hesabına yapılacak başvurularda aranan koşullardan ilki, olayın gerçekleşmesine sebebiyet verenin kusurlu bir şekilde bunu gerçekleştirmesidir. İkincil olarak aranan koşul, olaya karışan karşı tarafın sigortasının bulunmamasıdır. Son olarak ise ortaya çıkan zararın bedensel, yani sağlık problemleri ortaya çıkartacak cinsten bir zarar olması gerekir. Bu koşullar temel şartlardan olup sigorta türüne ve gerçekleşen olaya göre başvurunun neticesi değişiklik gösterebilmektedir. Güvence hesabı başvuru sorgulama işlemleri, hesabın kendi web sitesi (guvencehesabi.org.tr) üzerinden yapılabilir. 

Güvence hesabına başvuru yapılabilmesi adına öncelikle bir başvuru dilekçesi hazırlanmalı ve gerekli belgeler hazır edilmelidir. Güvence hesabı dilekçe örneği şu şekilde gösterilebilir: 

GÜVENCE HESABI’NA

(TÜRKİYE SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİ)

BAŞVURUDA BULUNAN: (İsim – Soyisim – TC Kimlik – Açık Adres Bilgileriniz)

VEKİLİ: (Varsa avukatınıza ilişkin bilgiler)

AÇIKLAMALAR: 

1 – OLAYA DAİR BİLGİLERİN ÖZETLENMESİ,

2 – OLAYIN NETİCESİNİN DETAYLI ANLATIMI VE ZARARIN AÇIKLANMASI, 

3 – OLAY SONUCU HANGİ TÜR İLE BAŞVURUDA BULUNULDUĞUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR,

4 – HUKUKİ DELİLLERİN SAYILMASI, AÇIKLANMASI VE TALEBİN İLERİ SÜRÜLMESİ.

Güvence Hesabına Başvurulabilecek Haller

Güvence hesabına başvurulabilecek haller, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun ilgili maddesinde düzenlendiği şekliyle şu şekildedir:

• Sigortalı kişinin tespitinin yapılamadığı durumlarda zarar görenin katlandığı bedensel zararlar için,
• Rizikonun meydana geldiği tarihteki teminat tutarlarıyla kısıtlı olmak kaydı ile sigorta yaptırmamış olanların sebep olduğu bedensel zararlar için,
• Sigorta şirketinin mali durumunun iyi olmayışı nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için,
• Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,
• Yeşil Kart Sigortası’ndan kaynaklı ödemeler için Güvence Hesabı’na başvurulabilir. 

Güvence Hesabına Başvuru Sırasında Gerekli Belgeler Nelerdir?

Güvence hesabı başvurularında, olayın türüne göre gerekli belgeler de değişkenlik gösterir. Tipik olaylarda gerekli belgeleri ise örnek olarak şu şekilde sıralayabiliriz:

Ölüm halinde gerekli belgeler:

• Kaza tutanağının onaylı örneği,
• İddiada açıklanan hususlar, mahkeme kararı vb.,
• İlgili makamlardan alınacak ölüm bildirimi,
• Ölen kişinin mesleğine ve geçimine ilişkin belge,
• Aile cüzdanı ve veraset ilamının aslı,
• Kazaya ilişkin her türlü diğer belgeler.

Yaralanma halinde gerekli belgeler:

• Kaza tutanağının onaylı örneği,
• Hastane belgelerinin aslı veya onaylı örneği,
• Özürlülük derecesini gösteren belgenin aslı veya onaylı örneği,
• Var ise mahkeme kararı,
• Kazaya ilişkin her türlü diğer belgeler.

Sigorta Kanunu’nun 14 (c) maddesi kapsamındaki yaralanmalar dışındaki maddi hasarlara ilişkin belgeler:

• Poliçenin aslı veya kopyası,
• Kaza tutanağının onaylı örneği,
• Hakim raporu,
• Mahkemede olan davalar için belge örneği,
• Sigortacının zararı ödemesi halinde yapılan ödemeye ilişkin belgeler,
• Kazaya ilişkin her türlü diğer belgeler.

Güvence Hesabına Başvuru Süresi Nedir?

Güvence hesabı başvuru süresi, 2 ve 10 yıllık zaman aşımına tabi olup tazminat sorumlusunun öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, olayın gerçekleşmesinin üzerinden ise her halde 10 yıl geçmesi ile zaman aşımına uğrar. Hak kayıplarının önüne geçmek ve meydana gelen kazadan doğan tazminatların tahsili için gerekli adımları atmak için uzman bir hukuk bürosuna başvurulması mühimdir. Sinan Eroğlu Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, güçlü ve bilgili kadrosu ile hizmetini sürdürmektedir.