Güveni Kötüye Kullanma Suçu

Güveni Kötüye Kullanma Suçu;

İnsanlar arasındaki ilişkiye bakıldığında yakın olan birçok kişinin belirli bir samimiyeti ve güven derecesi bulunmaktadır. Özellikle güvenin ne kadar önemli olduğu ve zor kazanıldığını bilmek gerekiyor. Kimi zaman başkaları tarafından bu kullanılabiliyor kimi zaman ise büyük mağduriyetler yaşanabiliyor. Peki, güveninizin kullanılmasının bazı hallerde suç olduğunu biliyor muydunuz? TCK’nın 155. Maddesinde yer alan güveni kötüye kullanma suçu ile ilgili haller sayesinde mağduriyet yaşadığınız durumlarda yasal haklarınızı kullanabilirsiniz. Peki, bu haklar nelerdir ve cezası nedir?

Güveni Kötüye Kullanma Maddesinin Şartları

TCK Malvarlığına Karşı Suçlar bölümünde yer alan 155. Maddedeki güveni kötüye kullanma suçunun işlenebilmesi için belirli şartlar bulunmaktadır. İşte o şartlar:

• Kişiler Arasında Sözleşmesel İlişkinin Bulunması
• Malın Devrinin Mal Sahibi Rızasıyla Yapılması
• Malın Bir Başkasına Muhafaza Etmesi İçin Devredilmesi
• Failin Muhafaza Amacıyla Aldığı Malı Başkasına Devretmesi

Bu şartlar oluştuğunda TCK’nın 155. Maddesi devreye girer.

Kişiler Arası Sözleşmesel İlişkinin Bulunması

Güveni kötüye kullanma suçunda arada yazılı bir sözleşmenin olması şart değildir. Sözlü bir şekilde yapılan sözleşmeler de güveni kötüye kullanma maddesinin yürürlüğe girmesine sebep olur.

Malın Devrinin Mal Sahibi Rızasıyla Yapılması

Bir malın, mal sahibinin rızası dışında yapması suçtur. Özellikle bu durumlarda mal sahibine zorla kağıt imzalanması veya gasp edilmesi gibi suçların yer aldığı görülmektedir.

Malın Bir Başkasına Muhafaza Etmesi İçin Devredilmesi

Mal sahipleri zorunluluktan dolayı mallarını belli bir süreliğine güvendikleri kişilere devredebilirler. Devir yapıldıktan sonra devredilen kişinin malı koruması veya belirtilen yetkiler çerçevesinde kullanması gerekir. Bunların dışına çıktığı anda güveni kötüye kullanma suçu işlenmiş olur.

Failin Muhafaza Amacıyla Aldığı Malı Başkasına Devretmesi

Başkasına sadece muhafaza amacıyla devredilen malın faiz tarafından devredilmesi ile güveni kötüye kullanma suçu işlenir. Örneğin muhafaza amacıyla devredilen bir mülkün fail tarafından başkasına satılıp bundan kazanç elde etmesi.

Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Cezası Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu’nda yer alan güveni kötüye kullanma suçunun yukarda belirtilen şartlara göre farklı cezası bulunmaktadır. Bu cezalar adli para cezası veya hapis cezası olarak verilebilir. En basit haliyle güveni kullanma suçunun 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası bulunmaktadır. Bunun yanında faile adli para cezası da verilir.

Cezanın Arttırılmasına Neden Olan Haller

En basit bir güveni kötüye kullanma suçunun 6 aydan başladığı durumların dışında bu ceza süresinin artma durumu da söz konusudur. Suçun haline göre cezalar çok daha uzun yıllara çıkabilir. Bu nitelikli haller ise şunlardır:

• Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma
• Ticaret Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma
• Sanat ve Meslek Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma
• Mahkeme Tarafından Devredilen Mal Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma

Bu haller sonucunda büyük cezalar alınabilir.

Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma

Bu suçun işlenebilmesi için fail ile mağdur arasında bir hizmet ilişkisi olması gerekir. Bu ilişki vekalet, iş akdi gibi belgelerle olabilir. Bu tür durumlarda mal sahibinin isteği dışında alınan mal suç sayılmaktadır. Bu suçun ağır olabilmesi için süreklilik arz etmesi gerekir. Aksi durumda güveni kötüye kullanma suçunun basit hali işlenir.

Ticaret Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma

Suçun içinde bulunan kişiler arasında eğer bir ticari ilişki var ise daha ağır cezalar verilir. Satın alınan malın başkası tarafından kullanılması ile ticari güven suçu işlenmiş olur. Örneği bir kargo firmasının sipariş edilen bir malı kendisinin kullanması ticaret nedeniyle güveni kötüye kullanma suçuna girer.

Sanat ve Meslek Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma

Bazı meslekler güven konusunda önemli bir yere sahiptir. Güvenin temelde olduğu mesleklerde yaşanan güven suçları çok büyük cezaları beraberinde getiriyor. Sanat anlamında bakıldığında bir ressam tarafından satılan tablonun normal değerinin çok daha üstüne satması. Ya da bir terziye bırakılan kıyafetin kullanılması durumunda güveni kötüye kullanma suçu işlenmiş olur.

Mahkeme Tarafından Devredilen Mal Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma

Kişiler arasında yapılan sözlü veya yazılı sözleşme sonrasında malın muhafaza amacıyla devredilmesi söz konusu olabilir. Failin bu durumda malı farklı amaçlarla kullanması suç olarak sayılır. Fakat mahkeme kararıyla bir malın başkasına muhafaza amacıyla devredilmesi ve bu devir sonucunda malı kullanması daha büyük cezalar getirir.

İndirim Halleri

Güveni kötüye kullanma suçu işlendikten sonra bazı durumlarda cezada indirim olabilir. Bu durumlar şu şekildedir:

• Eğer eşler arasında bir ayrılık olmadıysa eşe ceza verilmez. Ancak ayrılık kararı alındıysa ve suç bu durumda gerçekleşmişse normal cezanın 1/2 oranında indirime gidilir.
• Aynı konutta yaşayan kardeşler arasında güven suçu işlenmiş ise kardeşlere ceza verilmez. Fakat ayrı konutlarda yaşayan kardeşler arasında suç işlenmiş ise 1/2 oranında indirimle kardeşlerden birine ceza verilir.
• Altsoy, üstsoy bağı bulunan kişiler arasında güven suçu işlenmesi ceza gerektirmez. Aynı zamanda kayınbaba veya kaynana da ceza almaz. Ancak evlatlık olarak alınan kişiler için ceza söz konusu olabilir.

İndirim hallerinin temelinde kan bağı gelir. Eğer güven suçu kan bağı olan kişiler arasında oluşmuşsa ya ceza verilmez ya da indirimli olarak ceza verilir.