Hapis Cezasının Ertelenmesi TCK 51

Türkiye’de işlenen her suçun yasal olarak bir karşılığı vardır ve bazı suçlar için de mutlaka hapis cezası müeyyidesi uygulanır. Ancak işlenen suçlara karşılık olarak verilen bazı hapis cezalarının da ertelenmesi söz konusudur.

Suçluya verilen bir cezanın ertelenmesi, mahkeme kararıyla hapis cezasına çarptırılan suçlunun, söz konusu hapis cezasından feragat edilmesi anlamına gelir. Cezanın ertelenerek denetimli serbestlik olarak uygulanması gibi durumlar, davaya bakan ilgili hakimlikçe karara bağlanarak uygulanacak bir durumdur.

İşlediği bir suçtan dolayı hapis cezasına çarptırılan mahkumun genel olarak teslim edileceği cezaevinde ıslah edilmesi ve cezası süresince cezaevinde kalması kuraldır. Ancak bu madde hükmüne rağmen geçerli olan diğer fıkralara göre belirli şartların ve koşulların olgunlaşması halinde söz konusu hükümlünün hapishanede yatması yerine gözetim altında tutularak denetimli serbestlikten faydalanması sağlanabilir. Söz konusu hapis cezasının ertelenmesi hükmü Türk Ceza Kanunu’nun 51. Maddesi uyarınca hayata geçirilecek bir durumdur.

Cezanın Ertelenmesi Nedir?

Bir mahkuma verilen hapis cezasının ilgili kanun gereğince ertelenmesi mümkün olurken bu durumun belirli şartlar dahilinde olması gerektiği de kanunen hüküm altına alınmıştır. Söz konusu olan hapis cezasının ertelenmesi konusu TCK 51’in konusudur.

İşlenen suçlar nedeni ile yapılan ceza yargılaması esnasında, kişiye işlediği suçun yasal karşılığı olarak hapis cezası verilir ancak belli şartlar dahilinde hapis cezasının ertelenerek mahkum olan kişinin cezasının tutuklu olmadan dışarda geçirmesi ve belirli yükümlülükleri yerine getirmesi kararı alınabilir.

Hapis cezasının infazının mahkûm üzerinde birtakım psikolojik ve sosyolojik olumsuz etkileri de muhakkak vardır. Bu nedenle belirli bir süre ile kısıtlı olan kısa süreli hapis cezaları için erteleme imkânı yasal olarak getirilmiştir. Buna göre ise, iki yıl veya daha az hapis cezasına çarptırılan bir suçtan hüküm giymiş olan kişi, cezaevinden açığa alınabilir.

Hapis Cezasının Ertelenmesinin Şartları Nelerdir?

Bazı şartlar altında ve bazı hükümlülere verilen hapis cezalarının ertelenmesi konusu Türk Ceza Kanunu’nun 51. Maddesinde düzenlenmiş ve tüm ayrıntılar hüküm altına alınmıştır. Bu maddeye göre hakimlerin verdikleri kararlar doğrultusunda 18 ile 65 yaş arasında olan hükümlülerin 2 yıl ve daha az süreler için aldıkları hapis cezaları ertelenebilir.

Suçluya verilen hapis cezasının ertelenebilmesi için yasal olarak belirlenen şartlar şu şekilde sıralanabilir;

• Hapis cezası alan mahkumun kasıtlı olarak işlediği bir suç ya da suçlar nedeni ile bundan önceki bir zamanda 3 aydan daha fazla hapis cezası almamış olması
• Söz konusu olan suç işlendikten sonra, yargılama sırasında ifade ettiği pişmanlıktan dolayı artık suçu işlemeyeceğine dair mahkemede bir kanaatin oluşması
• İşlenen suç nedeni ile meydana gelen kamu ya da kişisel zararların telafi edilmesi veya tazmin edilmesi
• Suçlunun aldığı hapis cezasının 18-65 yaş aralığında ise 2 yıldan, 18 yaşından küçük ya da 65 yaşından büyük ise 3 yıldan aşağı bir sürede olması
• Söz konusu olan şartlar yerine getirildiğinde mağdurun veya kamunun uğradığı zararın tazmin veya tazminat yoluyla tamamen giderilmesi şartına bağlı olarak hapis cezasının ertelenmesine hakimlikçe karar verilebilir.

Mahkûma verilen hapis cezasının koşullu olarak ertelenebilmesi için söz konusu cezasının süresi en önemli ve belirleyici konudur. Bu nedenle 2 yıldan fazla olarak verilen hapis cezaları ertelenemez ve paraya da çevrilemez.

Söz konusu olan 2 yıllık süre 18 yaşından büyük ve 65 yaşından küçük olan vatandaşlar için geçerlidir. Verilen hapis cezasına çarptırılan mahkûmun pişman olmadığını söylemesi, meydana gelen zararın telafi edilememesi, mahkûmun daha önce de en az 3 ay hapis cezası almış olması gibi durumlarda hapis cezasının ertelenmesi söz konusu değildir.

Denetim Süresi ve Yükümlülükleri

Hapis cezası verilen ve hapis cezası ertelenen hükümlüler için uygulanan denetim süresi bir yıldan üç yıla kadar uygulanmaktadır. Söz konusu denetim süresi, mahkuma verilen cezanın süresinden daha az olması da mümkün değildir. Örneğin TCK 51’e göre 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırtılan bir mahkum için uygulanacak olan denetim süresinin en az 1 yıl 8 ay olması gerekir ve bu süreden daha az olması mümkün değildir.

Suçlunun yargılandığı mahkeme, denetim sırasında kişiden belirli yükümlülükleri yerine getirmesini isteyebilir veya denetim süresi boyunca herhangi bir yükümlülüğü yerine getirmeden de bu sürenin geçmesine hüküm verebilir. Örneğin bir kişi mahkum olduğu süre boyunca, denetimlilik için bir kamu kuruluşunda herhangi bir işte çalışması istenebilir. Ancak hüküm verilecek olan bu her iki durumda da kişinin kasten herhangi bir suça karışmaması gerekir.

Söz konusu olan denetim süresi içerisinde mahkumun sorumlu olduğu yükümlülükler şu şekilde sıralanabilir;

• Herhangi bir mesleği veya sanatı olmayan hükümlülerin bu amaçla bir eğitim programına devam etmesi sağlanır,
• Nitelikli veya vasıflı hükümlülerin bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı unvan veya sanatla uğraşan başka bir kişinin gözetiminde ücretli olarak çalıştırılması sağlanır,
• On sekiz yaşını doldurmamış hükümlülerin, gerektiğinde meslek veya sanat edinme amacıyla barınma da sağlayan bir eğitim kurumuna devam etmesi ile ıslahı sağlanır,
• Söz konusu durumlar kişinin özel durumlarına göre TCK’nın 51. Maddesi hükümlerine göre ilgili hakimlikçe karara bağlanır.

Mahkeme, inceleme sırasında hükümlüyü yönlendirmek üzere bir bilirkişi görevlendirebilir. Bu kişi, hükümlünün kötü alışkanlıklardan kurtulmasını ve sorumluluk duygusuyla iyi bir yaşam sürmesini; Eğitim aldığı kurumun çalışanları veya çalıştığı kişilerle istişarelerde bulunur; Hükümlünün davranışı, sosyal uyumu ve sorumluluk duygusunun gelişimi hakkında üç ayda bir rapor hazırlayarak infaz hakimine gönderir.

Söz konusu olan hükümlünün, içinde bulunduğu özel durumu, kişiliği ve sosyal durumu göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından, denetim süresinin yükümlülük tesis etmeksizin veya bilirkişi tayin etmeksizin geçirilmesine de karar verebilir.

Tüm hizmetlerimiz hakkında bilgi almak ve sorularınız için buraya tıklayınız.