İş Kazası Nedir?

İşçilerin ve işveren kişilerin başına gelmesi muhtemel olaylar arasında olan iş kazası nedir? İşçinin işveren kişiye ait olan iş yerinde ya da iş yeri sınırları dışarısında işverenin işlerinin süreklilik sağlanması için gerçekleştirilen çalışmalar sırasında yaralanmasına, ruhsal veya psikolojik olarak zarar görmesine ya da ölümü ile sonuçlanan olaya iş kazası adı verilir.

5510 sayılı Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na ait maddelerden 13 numaralı maddesine göre iş kazası olarak nitelendirilen durumlar şu şekilde sıralanmıştır:

• İş yerinde çalışan işçinin iş sırasında gördüğü bedensel, ruhsal ve psikolojik zararların tamamıdır.
• İşveren kişi tarafından faaliyet gösterilmekte olan iş sebebi ile sigortalı kişi kendi hesabına bağımlı olmadan çalışmaya devam ediyorsa faaliyet gösterilen iş nedeni ile yaşanan olayların tamamı.
• İşverene ya da iş yerine bağımlı olarak çalışmakta olan sigortalı işçinin iş yeri sınırları dışında görevli olarak gönderildiği herhangi bir yerde iş yerine ait işin gerçekleştirilmesi sırasında işçinin başına gelen olaydan dolayı uğradığı zararlar.
• Yeni doğum yapmış ve çocuğu halâ anne sütü ile beslenen sigortalı anne işçilerin çocuğuna süt verebilmek için iş yeri dışında veya içerisinde geçirdiği zamanlarda görülen zararlar.
• Sigortalı çalışan işçinin, işveren tarafından temin edilen vasıta ile iş yapılacak olan yere gidiş ya da geliş sırasında meydana gelen ve işçiyi etkileyen zararlar ve kazalarda iş kazası grubuna girer.

İş Kazası Unsurları Nelerdir?

İş yerinde ya da iş yeri dışında işçilerin başına gelebilecek kazaların iş kazası olarak değer kazanabilmesi için gerçekleşmesi gereken dört unsur bulunur. Bu unsurlar şu şekildedir:

• Kaza olayını yaşayan işçinin, personelin iş yerinde sigortalı olarak çalışıyor olması
• Sigortalı personelin bulunduğu yer ve zaman 5510 sayılı kanunun 13. maddesinde geçerli olan konulardan birine göre kaza geçirmiş olması.
• Meydan gelen kaza veya olay sebebi ile psikolojik olarak ya da bedensel olarak engelli duruma düşmesi.
• Geçirilen kazanın illiyet bağı olmaması gereklidir.

İş Kazasını Bildirim (Şikâyet) Süresi Ne Kadar?

İş kazaları günümüzde her zaman insanların başına gelebilecek olaylar arasında yer alır. Çalışan bireylerin iş yerine ait işi yaparken veya iş yeri içerisinde kaza geçirmesi durumunda üstünün örtülmesi durumları oluşabilir. İşçiler başlarına kaza gelmesi durumunda kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde tazminat davası açabilirler.

İşçiler iş kazası yaşandıktan sonra 10 yıllık süre içerisinde şikâyette bulunmazlarsa ilerleyen süre içerisinde bu haklarını kaybederler. İş kazasından dolayı ceza davası da açılmış ise ceza davasına ait zaman aşımı daha fazla ise ceza davasının zaman aşımı süresi dikkate alınır. İş kazası sebebi ile kaza geçiren personelin herhangi bir maluliyet yaşıyor olması durumunda yaşanan maluliyet oranının da tespit edilmesi dikkat edilmesi gereken hususlar arasındadır.

İşveren Hangi Durumlarda Sorumlu Olur?

İşverenlerin iş kazası sebebi ile tazmin sorumluluğun oluşması adına oluşan kazanın iş kazası olarak belirlenmesi gereklidir. İşverenlerin yaşanan iş kazasından dolayı sorumlu olduğu üç unsur bulunur. Mücbir sebep, sorumlu kişinin iş yeri dışında gerçekleşen olayın meydana gelmesini tetikleyen ve o an karşı koymanın mümkün olmadığı olaylara denir. İşverenin gerçekleşen iş kazasında etkenlerin ve sonuçların indirilmesi konusunda kusur sahibi olmamasıdır.

Zarar gören kişinin ağır kusuru, kazanın gerçekleşmesine etki eden faktörler arasında işçinin kendi davranışları yüzünden olmuş olması ve illiyet bağını tam olarak noktalamış ise ağır kusurdan bahsedilebilir. İşçi çalışma esnasında kendisinden beklenen özeni göstermemiş olması gerçekleşen olayın işverenin sorumluluklarının kalkmasına neden olur.

Üçüncü şahsın ağır kusuru, neden sonuç ilişkisini kesebilecek ağırlıkta ise işverenin sorumluluğunun ortadan kalkmasına neden olur. Bu durumun gerçekleşmesi halinde işverene ait güvenlik önlemlerinin geri plana geçerek üçüncü sahsın kazada ağır kusuru direkt olarak sebep olur.

İşverenin Sorumluluğunun Sınırları Var mıdır?

İş kazalarında kusura dayalı sorumluluk ön plana çıkması durumunda işveren kazadan sorumlu tutulmaz. Kusursuz sorumluluk ön plana çıkar ise işveren kazadan sorumlu tutulur. İşverenlerin sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir.

• İşverenler işçiyi gözetmek zorundadır.
• İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması işveren tarafından zorunluluktur.
• Yaşanabilecek iş kazalarını ve mesleki rahatsızlıkların önüne geçilmeye çalışılması.
• İşverenler iş yerlerinin risk değerlendirmelerini yaptırmalıdırlar.
• Mesleki risklerin önlenmesi adına gerekli tedbirlerin alınması işverenin sorumluluğundadır.

İş Kazası Geçiren İşçi Neler Yapmalıdır?

İş kazası geçiren işçinin yapması gerekenler;

• Gittiği hastanede raporların iş kazası olarak düzenlenmesini sağlamalıdır.
• İş kazası geçiren işçi kaza hakkında işverenini bilgilendirmelidir.
• İş kazası SGK’ya bildirilmemişse kendisi bireysel olarak bildirmelidir.
• İşçinin güvenlik birimlerine vereceği ilk ifade büyük önem taşır. Kendi kusuru olduğunu belirtmesi durumunda dava açma hakkı elinden gidecektir.
• İş kazasından dolayı işten çıkartılan işçi zaman kaybetmeden iş mahkemesine başvurmalıdır.

SGK Tarafından İş Kazası Geçiren İşçiye Sağlanan Yardımlar

SGK tarafından iş kazası geçiren bireylere sağlanan yardımlar şu şekilde listelenebilir.

• Geçici iş göremezlik raporu süresi boyunca iş göremez ödeneğinin ödenmesi.
• Sürekli iş göremezlik maaşının sağlanması.
• Gelir bağlanan kız çocukları için evlenme ödeneğinin verilmesi.
• İş kazası dolayısı ile vefat eden personelin aylık kazancının %70’lik bölümünün hak sahiplerine maaş olarak bağlanması.

Tüm dava ve dosyalarınız için BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNİZ!