Katalog Suçlar Nedir?
Katalog suçlar 1 Haziran 2005 yılından beri yürürlükte olan CMK tarafından düzenlenen suçlardır. Kanunla birlikte listeye eklenen suçların işlendiği durumlarda koruma tedbirleri uygulanır. Bu tedbirler kapsamında suçu işlediği düşünülen şüpheliler ya da sanıklar tutuklanırlar.
İşlenen suçun katalog suç kategorisine girmesiyle birlikte tutuklama kararının verilmesi için sebeplere yönelik araştırma yapılması gerekmez. Şahsın veya şahısların suç karşılığında tutuklanmasını gerektirecek sebeplerin bulunduğu kabul edilerek tutuklama kararı verilir.
Katalog suçlar nelerdir? Bir suçun katalog suç olarak görülmesi ve cezalarının uygulanabilmesi için listede yer alması gerekir. Listede bulunan suçların ise sınırlı olduğunu bilmek gerekir.
Listede yer alan katalog suçların bazılarını şunlar oluşturur;
- Çocukları cinsel istismar etmek
- Uyuşturucu madde imalatı yapmak
- İnsanları devlet aleyhinde savaşmaya tahrik etmek
- Hırsızlık yapmak
- Uyuşturucu madde ticareti yapmak
- Cinsel istismar suçu işlemek
- Kasten insan öldürmek
- Kaçakçılık suçu işlemek
- Örgüt kurmak (suç amacıyla)
- İnsan ticareti yapmak
- Cumhurbaşkanına suikast düzenlemek
- Silah kaçakçılığı yapmak
- Anayasal düzeni bozma suçu işlemek
- Sağlık çalışanlarına kasten yaralamak
- Soykırım suçu işlemek
- İşkence suçu işlemek
- Fuhuş suçu işlemek
Cmk 100 katalog suçlar farklı kanun maddelerinde yer alır. Bu suçların türüne göre koruma tedbirlerinden yararlanılır. Ayrıca suçun işlenmesi durumunda verilecek ceza oranı suç türüne göre değişir.
İçindekiler
Katalog Suçlarda Tutuklama
Tutuklama katalog suçlar söz konusu olduğunda yaygın görülen koruma tedbiridir. Normal şartlarda suç işleyen ya da suç şüphelisi olan bir kişinin tutuklanabilmesi için yasalarda belirtilmiş olan tutuklama nedenlerinin var olması gerekir.
Bunun için de nedenin var olup olmadığı konusunda araştırma yapmak gerekir. Ancak işlenen suçun katalog suçlardan birisi olması durumunda tutuklama nedeninin varlığı aranmaz.
Tutuklama nedeninin varlığı aranmadığı için araştırma yapmaya gerek kalmadan hakim suç sanığı veya şüphelisinin tutuklanmasına karar verir. Böylelikle tutuklu yargılama başlar. Neden aramaksızın verilen bu karar sanık ya da şüpheli aleyhine görülür.
Ancak bu kişilerin suçu işlemediğini ya da tutuklanmasına gerek olmadığını ispat etme hakkı vardır. Bu nedenle hakimin verdiği tutuklama emrinin karine olarak görülmesi mümkündür.
Katalog suçlar sanığı veya şüphelisi olan kişinin delil karartmayacağını, yurt dışına veya farklı yere kaçmayacağını ispat etmesi şarttır. Somut şekilde tutukluluğa gerek olmadığı ispat edilirse katalog suçun gerçekleşmiş olması fark etmeksizin tutuklanmaması mümkün olur.
Katalog Suçlarda Adli Kontrol Ve Diğer Tedbirler
Katalog suçlar için öngörülen koruma tedbiri tutuklama ile sınırlı değildir. Bunun yerine adli kontrol işleminin uygulanması mümkündür. Bu uygulama sanık ya da şüpheli için gerekli olan tutuklama nedenlerinin bulunduğu durumlarda da geçerlidir.
Sanığa adli kontrol tedbirinin uygulanması için katalog suç işlediğini gösteren şüphenin kuvvetli olması gerekir. Hangi katalog suçların işlenmesi durumunda adli kontrolün gerçekleşeceği ise cmk katalog suçlar 100 maddesinin incelenmesi gerekir.
Tutuklama ve adli kontrolün dışında katalog suçların işlenmesi durumunda alınması mümkün olan koruma tedbirleri şunlardır; gözaltına alma, kişinin taşınmazlarına el koyma, araçla teknik takip, iletişim takibi yapma, kayyum atama (yönetim amaçlı) ve gizli soruşturmacıyla çalışma tedbirleridir.
Katalog Suçların Cezaları Nedir?
Katalog suçlar için cezalar Türk Ceza Kanunu’nda belirtilmiştir.
Kanuna göre suça karşılık gelen ceza türleri ve oranları şu şekildedir;
- Kasten adam öldürme suçu işleyenler müebbet hapis cezası alırlar.
- Çocuklara cinsel istismar suçu işleyenler 8-15 yıl aralığında hapis cezasına çarptırılırlar.
- Uyuşturucu madde imalatı yapanlar 20-30 yıl aralığında hapis cezasına çarptırılırlar.
- İnsanları devlet aleyhine savaşmaya tahrik edenler 10-20 yıl aralığında hapis cezası alırlar.
- Hırsızlık yapanlar 1-3 yıl aralığında hapis cezası alırlar.
- Cinsel istismar suçu işleyenler 2-7 yıl aralığında hapis cezasına çarptırılırlar.
- Örgüt kuranlar 4-8 yıl aralığında hapis cezasına mahkum olurlar.
- İnsan ticareti yapanlar 8-12 yıl aralığında hapis cezası alırlar.
- Cumhurbaşkanına suikast düzenleyenler ağırlaştırılmış müebbet cezasına mahkum olurlar.
- Silah kaçakçılığı yapanlar 1-3 yıl aralığında hapis cezası alırlar.
- Anayasal düzeni bozma suçu işleyenler ağırlaştırılmış müebbet cezası alırlar.
- Sağlık çalışanlarını kasten yaralayanlar 1-3 yıl aralığında hapis cezasına çarptırılırlar.
- Soykırım suçu işleyen kişiler 10-15 yıl aralığında hapis cezası alırlar.
- İşkence suçu işleyenler 3-12 yıl aralığında hapis cezası alırlar.
- Fuhuş suçu işleyenler 2-4 yıl hapis cezasına tabi tutulurlar.
Bu cezaların içeriğine bağlı olarak hapis cezası yerine adli para cezasına çevrilmesi ve ertelenmesi mümkündür. Ceza türleri suç içeriği ve şartları incelendiğinde hakim tarafından kesin karar verilir.
Ehliyetsiz Araç Kullanmanın Cezası Nedir?
Ehliyetsiz araç kullanmak katalog suçlar arasında bulunur. Ehliyeti bulunmamasına rağmen araç kullanan ve polis kontrolüne takılan kişiler para cezası alırlar. Bu kişilerin ödemeleri gereken para cezası tutarı 2023 itibariyle 8109 TL’dir. Kişilerin ödemeyi 15 gün dolmadan yapmaları durumunda %25 oranında indirimden yararlanmaları mümkündür.
Ehliyetsiz olarak araç kullananlar dışında aracının ehliyetsiz kullanılmasına izin veren kişiler de para cezası alırlar. Bu cezanın oranı da 2023 yılı itibariyle 8190 TL’dir. Bir kişi sahip olduğu ehliyete uygun olmayan bir araç kullanmışsa ödeyeceği para cezası 2023 yılında 4060 TL olarak belirlenmiştir.
Ehliyetsiz Motor Kullanma Cezası
Katalog suçlar içerisinde ehliyetsiz motor kullanmayı görmek mümkündür. Ehliyeti olmayan kişiler motor kullandıklarında araç kullanmak için belirlenmiş olan ceza bedelini öderler. Ödenmesi gereken bedel ise 8190 TL’dir.
Motor kullanan kişilerin sahip olduğu ehliyet motor için geçerli olmayan ehliyetse ödemeleri gereken para cezası tutarı 4060 TL’dir. Bu bedeller motorunun kullanılmasına izin veren kişilerden de tahsil edilir.
Ehliyetsiz Ve Alkollü Araç Kullanmak
Alkollü araç kullanmak ve ehliyetsiz araç kullanmak iki ayrı katalog suçu teşkil eder. Bu nedenle suçu işleyen kişilerin her suç için belirlenen idari para cezasını ödemeleri şarttır.
Kişi ehliyetsiz araç kullanmışsa belirlenen 8190 TL’lik cezayı ödemek zorundadır. Bu ceza üzerine ayrıca alkollü araç kullanma bedeli eklenir. Bu bedel ise kişinin alkollü araç kullanımını ilk veya birden fazla gerçekleştirmiş olmasına göre değişir. İlk defa bu cezayı alan kişi 4064 TL, ikinci defa cezayı alan kişi 5096 TL ve üçüncü defa cezayı alan kişi 8190 TL öder.
İlk defa alkollü araç kullanma cezası alan kişiler para cezasına ek olarak 6 ay süreyle ehliyetlerine el koyulur. İkinci defa ceza alanların ehliyetine 2 yıl ve üçüncü defa ceza alanların ehliyetine de 5 yıl süreyle el koyulur. Ayrıca bu kişiler hapis cezası da alırlar.
Kişi ehliyetsiz ve alkollü araç kullanmışsa iki bedelin toplamı kadar ödeme yapar. Ödemenin ardından araç kullanabilmek için ehliyet el koyma süresinin bitmesini bekler.
Ehliyetsiz Trafik Kazası Yapmanın Cezası
Ehliyetsiz olarak araç kullanan kişilerin trafik kazası yapmaları mümkündür. Katalog suçlar arasında bulunan bu suçun cezası TCK’da belirtilmiştir. Buna göre ehliyetsiz kişi trafik kazasına karışmış ve bu kazada herhangi bir yaralanma veya ölüm yoksa ehliyetsiz araç kullandığı için para cezası öder.
Ödenecek tutar 8190 TL’dir. Trafik kazası esnasında yaralanan veya ölen olması durumlarında ise kişiye ehliyetsiz araç kullanmaya ek olarak suç türüne göre ceza uygulanır. Kaza yapan kişi suçsuz ise karşı taraftan tazminat alma hakkına da sahiptir.
Sonuç
Katalog suçlar insanlar tarafından sıkça işlendiği görülen suçlardır. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda bulunan ve cezaları TCK ile belirtilen suçları içerir. Bu suçlar işlendiğinde sanıklar hakkında ceza konusunda koruma tedbirleri uygulanır. Bu tedbirler teknik takip, kayyum atama, gizli soruşturma, tutuklama ve gözaltı tedbirleridir.
Katalog suçlarla ilgili öğrenilmek istenen detayların sinaneroglu.av.tr üzerinden öğrenilmesi mümkündür. Katalog suç üzerine uzmanlık kazanmış olan avukatlar doğru ve nitelikli bilgilerin alınmasına yardımcı olurlar. Ayrıca suç işleyen ve suça maruz kalan kişilerin yanında olarak onlara danışmanlık ve avukatlık desteği verirler. Böylelikle suçlunun cezasını almasını ve suçsuz kişinin beraat etmesine yardımcı olurlar.
