Takibi Şikayete Bağlı Suçlar Nelerdir?

Takibi şikayete bağlı suçlar yürürlükte olan Türk Ceza Kanunu’nda bulunan suçlardır. Şikayet üzerine işlem yapılan bu suçlar arasında tehdit, dolandırıcılık, kasten yaralama, cinsel taciz, konut dokunulmazlığı ihlali, çocuk kaçırma ve hileli iflas gibi suçlar vardır.

Takibi Şikayet Bağlı Suç Ne Demek?

2005 yılında yürürlüğe giren 5237 numaralı Türk Ceza Kanunu 141.maddesi takibi şikayete bağlı olan suçların içeriğinin belirlenmesi ve suç üzerine nasıl hüküm verileceğinin belirlenmesini sağlamıştır. Ceza Kanununa göre kovuşturma ve soruşturma çalışmaları suçtan zarar gören ve mağdur olan kişilerin şikayet etmesi üzerine yapılan tüm suçlar takibi şikayete bağlı suçlar olarak kabul edilir.

Şikayet edilmediği sürece haksız eylemin suç kabul edilmesi ve eylemi gerçekleştiren kişi hakkında işlem yapılması mümkün değildir. Şikayet yapıldıktan sonra öncelikle soruşturma ve deliller suçu ortaya koyarsa kovuşturma işlemleri yapılır.

Eylemin suç sayılabilmesi ve takibi şikayete bağlı suç kapsamında yer alması için şikayetin suçtan zarar gören kişiler ve mağdurlar tarafından yapılmış olması şart olarak belirlenmiştir. Şikayet hakkının farklı kişilere devredilmesi mümkün değildir. Bunun dışında şikayet etme hakkının hem tüzel kişilerde hem de gerçek kişilerde olduğu bilinmelidir.

Türk Ceza Kanunu 5237 sayısında takibi şikayete bağlı suçlar şöyle belirtilmiştir; konut dokunulmazlığı ihlali, tehdit, cinsel saldırı, dolandırıcılık, taksirle yaralama, hakaret, hırsızlık, özel hayatın ihlali, bedelsiz senet kullanma, taksirli iflas, çocuk kaçırma ve kasten yaralama suçlarıdır. Kasten yaralama suçlarının bu gruba dahil edilebilmesi için basit olarak kabul edilen suçlar arasında bulanması şarttır.

Şikayete Tabi Suçlarda Şikayet Süresi Ne Kadardır?

Suç üzerine soruşturma ya da kovuşturma işlemlerinin yapılabilmesi için şikayet süresinin aşılmaması gerekir. Süre aşıldığı durumlarda suça karşılık şikayet hakkı kaybedilmiştir. Takibi şikayete bağlı suçlar şikayet süresi kanuna göre 6 aydır.

Şikayet süresinin işlemeye başlaması suçun ve suçu işleyen kişinin öğrenilmesi itibariyle başlar. Suçun işlendiği tarih öğrenilmiş ancak kim tarafından işlendiği bilinmiyorsa şikayet süresinin işlemesi mümkün olmaz. Bunun dışında 6 aylık şikayet süresinin aşıldığı durumlarda ise mağdur kişinin şikayet hakkı kaybedilmiş olur.

Şikayet edilecek suçlarda 6 aylık şikayet süresinin dışında suçlar için belirlenen zamanaşımın dikkate alınması gerekir. Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar zaman aşımı 8 yıl olarak belirlenmiştir. Suç için belirlenen 8 yıllık zamanaşımı sonunda fail ortaya çıktıysa şikayetin kabul edilmesi ve soruşturulmanın başlaması mümkün olmaz.

Dolandırıcılık, tehdit veya hırsızlık gibi takibi şikayete bağlı suçlar karşısında mağdur kişi sayısının birden fazla olması mümkündür. Bu durumda her bir mağdurun failin veya suçun öğrenilmesinden itibaren 6 aylık şikayet süresi hakkı vardır. Mağdurlardan birisinin bu hakkını kaybetmesi diğerlerinin de kaybetmesine neden olmaz. Böylelikle suçun kanıtlanması ve failin cezalandırılması sağlanır.

Takibi Şikayete Bağlı Suçlar Yargıtay Kararları

141.maddede detayları belirtilen takibi şikayete bağlı suçlar için örnek Yargıtay kararları vardır. Bu karar benzer davalar için örnek teşkil ederler.

Yargıtay kararlarına örnekler şunlardır;

• Taksirle yaralama suçu işleyen A.U isimli kişi için açılan kamu davasında şikayet süresi incelenmiştir. Bu incelemede şikayetin 6 aylık süre dolduğunda yapıldığı tespit edilmiş ve süre şartına uyulmaması nedeniyle davanın düşmesine karar verilmiştir.
• Şikayete tabi suç kapsamında sanık E.A’nın dolandırıcılık suçu işlediği yönündeki deliler üzerine açılan mahkemede görülen davada sanığın suçu sabit görülmüş ve ceza verilmiştir. Cezaya itiraz için Yargıtay’a yapılan başvuru incelenmiş olup suçun sabit olduğuna karar verildiğinden itiraz reddedilmiştir.
• Kasten basit yaralama yaşayan A.K isimli şahsın eşi B.K eşinin mağduriyeti için şikayette bulunmuştur. Şikayete tabi suçlarda mağdurun şikayeti esas alındığı için şikayet koşulunun doğru şekilde sağlanmadığına karar verilmiş ve dava düşürülmüştür.
• Şikayete tabi suçların her birinin aynı Yargıtay Kararı ile sonuçlanması mümkün değildir. Suçun işlenme biçimi, suç işleme zamanı ve suçun işlendiği tarih gibi detaylar mahkeme ve Yargıtay için önemlidir. Bu detaylar dikkate alınarak emsal kararların verilmesi mümkündür.

Takibi Şikayete Bağlı Suçlarda Şikayet Yetkisi Olanlar

Ceza Hukuku takibi şikayete bağlı suçlar için şikayet yetkisinin kimlerde olacağını belirlemiştir. Buna göre bir kişinin şikayeti gerçekleştirebilmesi için suçun mağduru veya zarar göreni olması gerekir. Suçtan etkilenen kişi şikayet hakkını yakınlarına devredemez. Mağduriyetinin giderilebilmesi için şikayetin bizzat kendisi tarafından yapılması gerekir.

Şikayete tabi suçlar karşısında mağduriyet ve zarar görme durumu hem gerçek kişiler hem de tüzel kişiler tarafından yaşanabilir. Suçtan zarar gören tüzel kişilikse şikayetin o şekilde yapılması şarttır.

Mağdurun 18 yaşından küçük olması veya ayırt etme gücünün bulunmaması durumlarında şikayet velisi tarafından yapılır. Böylelikle mağdurun hakkının aranması sağlanır. Ancak bir kişi 15 yaşını aşmamış ancak ayırt etme konusunda sorunu yoksa şikayet hakkının Yargıtay tarafından kendisine verilmesi mümkündür.

Şikayete tabi suçlarda şikayet hakkına sahip olan kişilerin savcılık veya diğer yetkili organlara şikayette bulunduklarında vazgeçme hakları vardır. Şikayetten belirli nedenlerde vazgeçmeyi isteyen kişilerin yetkili organlara dilekçe yazarak kararlarını bildirmeleri ya da bizzat giderek bunu beyan etmeleri gerekir. Böylelikle başlatılan soruşturma işlemine son verilir.

Takibi Şikayete Bağlı Suçlarda Şikayet Hakkının Kullanılması

Tehdit, kasten yaralama, hırsızlık veya cinsel saldırı gibi takibi şikayete bağlı suçlar mağduriyeti yaşayan kişilerin şikayet haklarını şartlar neticesinde kullanmaları gerekir. Şikayet süresi ve zamanaşımı süresini aşmama koşuluyla haklarını kullanarak suç failinin ceza almasını sağlarlar.

Mağdurların suç için şikayette bulanabilecekleri yetkili organ savcılıklardır. Savcılık vasıtasıyla şikayet dilekçesi yazarak işlem başlatılmasını talep edebilirler. Savcılık dışında konsolosluk, valilik, büyükelçilik ve kaymakamlıklara da şikayette bulunmak mümkündür. Yapılan şikayetler bu kurumlar tarafından Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilerek soruşturmanın başlatılması sağlanır.

Kamu kurum veya kuruluşlarında gerçekleşen bir suç varsa şikayetin ilgili kuruluşlara yapılması da mümkündür. Bu durumda da hukuk bölümleri tarafından şikayetin başsavcılığa iletilmesi sağlanır. Böylelikle suç faili hakkında işlem başlatılması mümkün olur.

Şikâyete Tabii Suç Nasıl Anlaşılır?

Şikayete tabii suçun anlaşılması için kişilerin suç tanımını araştırmaları gerekir. Mağdur olunan veya zarar görülen bir suçun bu grupta yer aldığının anlaşılması için belirtilen tanımda şikayet üzerine veyahut mağdurun şikayeti üzerine ibarelerinin yer alması şarttır. Bu ibarelerin yer almadığı hiçbir suçun bu kapsamda ele alınması mümkün değildir.

Suç tanımına bakıldıktan sonra zarar gören kişinin savcılık, polis veya diğer yetkili makamlara şikayette bulunması mümkündür. Bu şikayete dilekçe yazarak yapabileceği gibi sözlü olarak da yapabilir. Sözlü yapılan şikayetlerde kişinin şikayeti görevliler tarafından kağıda dökülür ve imzası alınarak işlemin başlatılması sağlanır.

Müşteki ve Katılan Kavramları Nelerdir?

Takibi şikayete bağlı suçlar ortada şikayet olmadıkça işleme alınamayan suçlardır. Bu nedenle en az bir şikayetçiye ihtiyaç vardır. Bu suçlar üzerine şikayet yetkisine sahip olan mağdurlar veya zarar gören kişiler müşteki ismiyle anılırlar. Müşteki aynı zamanda şikayet eden kişi demektir.

Şikayeti yapan müştekinin adli makamlara davayı katılmak istediğini söylemesi mümkündür. Bu isteğinin kabul edilmesiyle birlikte davaya katılması ise müştekinin katılan ismini kazanmasını sağlar. Katılan kavramı aynı zamanda müdahil ismiyle de anılır.

Müşteki yani şikayette bulunan kişinin soruşturma esnasında suç isnadına da katıldığı durumlar vardır. Bu durumda şikayet eden kişiye müşteki şüpheli ismi verilir. Böylelikle kişi hem mağdur eden hem de mağdur edilen bulunur. Bu kişinin davaya müdahil olduğu durumlarda müşteki sanık olarak kabul edilmesi de mümkündür.

Sonuç

Ceza Hukuku kapsamında bulunan takibi şikayete bağlı suçlar insanların mağdur veya sanık durumunda olmak mümkündür. Her iki durumda da savunmanın başarılı şekilde yapılması gerekir. Bu durumlarda bulunan kişiler için deneyimli ceza avukatlarına sahip olan sinaneroglu.av.tr bürosu danışmanlık ve avukatlık hizmetleri sunar.

Hukuk bürosu ceza avukatları güncel mevzuata hakim kişilerdir. Suç tanımı ve suç karşısında mağdur ya da sanıkların durumunu araştırarak en iyi sonucun verilmesi adına çalışırlar. Sizlerde ceza hukuku veya şikayete tabi suçlarla ilgi danışmanlık veya avukatlık hizmeti arayışındaysanız sinaneroglu.av.tr ile tanışmalısınız.

Sık Sorulan Sorular

Takibi Şikayete Bağlı Olmayan Suçlar Ne Demek?

İşlenen bir suç için kanunda şikayet ibaresi yer almıyorsa takibi şikayete bağlı olmayan suçlar arasında yer aldığı kabul edilir. Bu özellikteki suçlar için kovuşturma veya soruşturma işlemlerinin resen yapılması gerekir.

Takibi Şikayet Nedir?

Takibi şikayet işlenen bir suçun mağduru durumunda olan kişilerin suçlunun cezasını alması için şikayet etmesi işlemidir. Bu işlemin yapılabilmesi için işlenen suçun takibi şikayete bağlı suçlar arasında bulunması gerekir.

Hakaret Takibi Şikayete Bağlı Mı?

Kişilere karşı işlenen hakaret suçu takibi şikayete bağlıdır. Ancak bu suç kamu görevlisine yapılmışsa şikayet şartı aranmadan resen işlem başlatılır.

Hangi Suçlar Kamu Davasına Dönüşür?

Ceza Hukuku’nda yer alan taksirle adam yaralama, kasten adam yaralama, kamu görevlisine hakaret, cinsel saldırı ve mallara zarar verme suçları davaları kamu davasına dönüşebilir. Bu durumda şikayet şartının aranmaması da mümkün olur.