Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davası

Mülkiyet hakkı, kişilerin sahip oldukları taşınmaz üzerinde mutlak ve dokunulmaz bir tasarruf hakkını ifade eder. Anayasal güvenceye tabi tutulan mülkiyet hakkının taşınmazlara ilişkin olan kayıtları, devlet tarafından Tapu Müdürlükleri vasıtası ile tutulur.

İş bu kayıtlar, yıllardır kesintisiz olarak kaydedilmiş ve kamulaştırma gibi istisnai durumlar haricinde tamamen maliklerin hür iradesi ile değişikliğe uğrayabilen kayıtlardır. Basit yazım yanlışları gibi yanlışlar dışında ilgililerin yazılı ve sarih ifadeleri olmaksızın tapu sicilinde değişiklik meydana getirilmesi yasaktır.

Tapu sicilinin yanlış veya hatalı tutulmasından kaynaklanan tüm zararlardan ise doğrudan devlet sorumludur. Tapu sicilinin uzun yıllar önce düzenlenmiş olması, arşiv kayıtlarına zarar gelmesi, memur tarafından gerekli özenin gösterilmemesi veya kadastro işlemleri sırasında bilgilerin yanlış aktarılması gibi durumlarda tapu kaydının hatalı olmasından dolayı bir mağduriyetin meydana geldiğinden söz edilecektir. Bu gibi durumlarda ilgili hatanın giderilmesi için tapu kaydının düzeltilmesi davası ikame edilir. 

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davası Nedir?

Tapu kaydının düzeltilmesi davası sıklıkla yolsuz tescil halinde açılan davalar ile karıştırılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 1025. Maddesi ‘’Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir. İyiniyetli üçüncü kişilerin bu tescile dayanarak kazandıkları aynî haklar ve her türlü tazminat istemi saklıdır…’’ hükmü ile yolsuz tescil hususundaki yasal durumu düzenler. Aynı kanunun takip eden ‘düzeltme’ başlıklı 1027. Maddesi ise ‘’İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir. Düzeltme, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir. Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelik uyarınca re’sen düzeltir…’’ hükmü ile yazıya konu tapu düzeltme davası ile ilgili düzenlemeye gidilmiştir.

Yasa hükmünden anlaşılacağı üzere tapu kaydının düzeltilmesine ilişkin açılacak davalarda, Tapu müdürlüğünde yapılan hatalı işlemler veya doğal olarak zaman içerisinde kendiliğinden ortaya çıkmış olan hataların giderilmesi adına ikame edilen bir dava türüdür.

Yolsuz tescile karşı başvurulacak hukuki yol, tapu iptal ve tescil davaları olarak belirlenmiş olup yazıya konu dava türü yalnızca tapu kaydında yer alan hataların giderilmesini amaçlar. Örneğin tapu kaydında yer alan isim bilgilerinin, kimliğin, mirasçılığa ilişkin detayların veya taşınmazın alanına ve türüne dair kayıtların hatalı olması durumunda mağduriyet yaşayan kişi, tapu düzeltme davası açarak mağduriyetini giderebilir.

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davasını Kimler Açabilir?

Tapu kaydı düzeltme davası, yalnızca kaydının düzeltilmesi talep edilen taşınmaz üzerinde hak sahibi olan kişiler tarafından talep edilebilir. Taşınmaz maliki tarafından doğrudan talep edilebileceği gibi malikin vefatının ardından mirasçıları tarafından da mahkemeye başvuru yapılarak düzeltme talebinde bulunulabilir.

Elbirliğiyle mülkiyet söz konusu olduğunda ise mülkiyet hakkına sahip kişilerden herhangi biri, TMK hükümleri uyarınca tek başına başvuruda bulunabilir. Anılan davanın bir başka dava sonucunda verilen kararda yer alan hüküm vasıtası ile doğrudan hak sahibi olmayan kişiler tarafından açılması da mümkün kılınmıştır. 

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davası Kime Karşı Açılır?

Tapu kaydının düzeltilmesi davası ikame edilirken sıklıkla karşılaşılan problemlerin başında davanın kime karşı açılacağı hususu gelir. Bu noktada tapu kaydının doğru tutulmamasından kaynaklanan her türlü sorumluluğun Devlete ait olduğundan hareketle husumet doğrudan taşınmazın bağlı bulunduğu yerdeki Tapu Sicil Müdürlüğü’ne yöneltilmelidir.

İlgili dava, çekişmesiz yargı işlerinden olup taraflar arasında var olan bir ihtilaf mevcut değildir. Tek taraflı olarak düzeltmeye ilişkin talebin öne sürülmesi ile mahkeme tarafından değerlendirme yapılır. 

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davası Öncesi Tapuya Başvuru Zorunluluğu

Tapu siciline ilişkin işleyişin belirlendiği Tapu Sicil Tüzüğü’nün 75. Maddesinde yer alan ‘’…Bu madde hükümleri uyarınca kayıt düzeltmeleri için müdürlüklere başvuru yapılması zorunludur.’’ hükmü uyarınca dava yoluna başvurulmadan önce ilgili müdürlüğe düzeltme talebinde bulunulması zorunluluğu mevcuttur. Buna göre tapu kaydında yer alan yanlışlığın fark edilmesinin ardından ilk olarak bir dilekçe yazılarak taşınmazın kayıtlı olduğu müdürlüğe başvurulması gerekir. Dilekçe içeriğinde yanlışlığın ne olduğu ve nasıl düzeltilmesi gerektiği belirtilmeli, var ise gerekçesi ve delilleri sunulmalıdır.

İş bu başvuru zorunluluğu doğrudan bir dava şartı olduğundan sicil müdürlüğüne başvuru yapılmaksızın dava açılması halinde davanın mahkeme tarafından usulden reddedileceği söylenebilir. Tapu müdürlüğüne düzeltme ile ilgili yapılan başvurunun ardından red kararının bir örneği, dava dilekçesi ile birlikte tapu düzeltme dava dilekçesi ekinde sunulmalıdır. 

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davasında İspat

Tapu kaydı düzeltme davalarında öne sürülen istem, sicilde yer alan bir hatanın mahkeme eli ile düzeltilmesinden ibarettir. Genel itibari ile tapu sicilinde yer alan hatalar, hak sahibinin adı veya kimlik bilgileri gibi ispatı mümkün hususlardan oluşur.

Tapu sicilinin doğru tutulması ve mülkiyet hakkına ilişkin herhangi bir şüphenin ortadan kaldırılması doğrudan kamu düzenini ilgilendirdiğinden mahkeme tarafından düzeltilmesi talep edilen hususta yapılacak inceleme neticesinde tüm kuşkunun ortadan kaldırılması gerekir. 

Yargıtay ilamlarında yerel mahkemelere gerçekleştirmeleri gereken işlemler ve ispatın nasıl yapılacağı konusunda yol gösterilmiştir. Mahkeme tarafından ilk önce düzeltme talep edilen taşınmaza ilişkin kadastro belgeleri, kayıt geçmişleri ve edinme işlemi devir olarak gerçekleşmiş ise resmi senet gibi evrakların bütünü gerekli yerlerden toplatılır.

İsim değişikliği talebi mevcut ise nüfus müdürlüklerine yazılacak müzekkere ile taşınmazın bulunduğu yere yakın olarak bulunan yerlerde değiştirilmesi talep edilen isimde yaşamış kişilerin varlığı sorgulatılır. Eğer değişmesi talep edilen isimde kişiler veya yakınları var ise, mahkeme huzuruna çağrılarak beyanları alınır.

Davacı kişinin eğer var ise tanıkları da yargılama esnasında dinlenebilecektir. Tüm bunlara rağmen mahkeme tarafından net bir sonuca varılamaması halinde zabıta incelemesi ve gerekli görülmesi halinde taşınmazın başında gerçekleştirilecek keşif işlemi ile araştırma yapılır. 

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davasında Harç ve Vekalet Ücreti 

Tapu kaydının düzeltilmesine ilişkin davaların çekişmesiz yargı işlerinden olduğu ve davalı olarak ilgili Tapu Sicil Müdürlüğü’nün gösterilmesi gerektiği yazı içerisinde belirtilmiştir. Bu bilgilerle paralel olarak önemle belirtilmelidir ki tapu kaydının düzeltilmesine ilişkin yargılamada davalı müdürlük harç ve yargı giderlerinden sorumlu tutulamaz.

Yine aynı doğrultuda olacak şekilde davanın kabulüne karar verilse dahi davalı Tapu Sicil Müdürlüğü aleyhine vekalet ücreti takdirinde bulunulması yasal olarak mümkün değildir. Fakat davanın mahkeme tarafından reddedilmesi durumunda, davacı kişi aleyhine Tapu Sicil Müdürlüğü’ne ödenmek üzere maktu vekalet ücreti tayini yapılır. Davanın neticesi ne olursa olsun yargılamaya ilişkin tüm giderlerden davacı sorumlu tutulacaktır. 

Tapu sicilinde yer alan hataların giderilmesi, pek çok hakkın kullanımıyla doğrudan ilişkilidir. Örneğin maliki olduğu bir taşınmazı yıllar sonra devir yoluyla satmak isteyen kişi, sicil tutulurken yapılan hatayı işlemi gerçekleştiremediğinde öğrenebilir.

Bu gibi durumlara karşı yasal olarak mümkün kılınmış olan tapu kaydının düzeltilmesi davası, yargılama giderleri ve vekalet ücreti bakımından davacıya yüklediği sorumluluk yönü ile oldukça titizlikle hareket edilmesi gereken yargı işlerindendir. Siz de tapu sicili ile ilgili dava ve başvurularınız hakkında Sinan Eroğlu Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’nden hizmet alarak süreç hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.