Temyiz Nedir?

Temyiz Nedir? Temyiz Davası ile ilgili konular ve davanın gerçekleştirme gerekçelerinin neler olduğu, nasıl yapıldığı merak ediliyor. Yargı mekanizması içinde temyiz kanun yolu, yerel mahkemeler ya da istinaf mahkemeleri aracılığı ile verilmekte olan kararların daha uzman, daha üst bir organ tarafından incelenip kesinleşmesi gereken kararların en az hata ile oluşmasını hedefler.

Temyize Gitmek Ne Demek?

İstinaf mahkemesinin verdiği karara karşılık olarak hükümlerin tekrardan incelenmesi için gerçekleştirilen kanun yoluna temyiz denir. Bir nevi olayın üst mahkemeye taşınması şeklinde ifade edilir. Taraflar başvurularını yaptıktan sonra, istinaf mahkemesi kararının değiştirilmesi ya da bozulmasını talep ederler.

Başvuru yapıldığı zaman dosyayı inceleyecek olan yetkili mercii Yargıtay’dır. 15 günlük istinaf mahkemesi kararı tefhimi veyahut tebliğinden itibariyle temyizin süresi şeklinde nitelendirilir. Süre olarak ilk karar verildiği gün hesap edilmez ve işlemler bu günden sonrasında gerçekleştirilir. Bu sebeple temyiz ve temyiz süreci nedir cevaplarını almış oluruz. 15 günlük sürecin son günün tatil gününe denk gelmesi halinde sonucun aktarılması için bir sonraki iş günü beklenmektedir.

Hangi Davalar Temyize Gider?

Yargıtay’ın bozma kararı ile birlikte, dosya kendisine gönderilmiş olan bölge adliye mahkemesi (istinaf mahkemesi) ya da ilk derece mahkemesi direnme kararı vermesi halinde, direnme kararlarına karşı olarak doğrudan temyiz yolu tercih edilir.

Temyiz işleminin yapılabilmesi için dava tarafı konumunda olunmalıdır. Davada yargılanmakta olan kişi bu hakkı kullanabilir. Ayrıca bu hukuksal haktan yararlanacak olanlar dava sanığı yasal temsilcileri, avukatı ya da eşi olarak bu başvuruyu yapabilirler.

Davaya müdahil olan kişiler içerisinde şikâyetçiler, mağdurlar, suçtan zarar görmüş olan üçüncü kişiler davada bulunmalarından ötürü yerel mahkeme kararı temyiz hakkına sahiptirler. Cumhuriyet savcısı hükmün bozulabilmesi için bu hakkı kendisinde barındırmıyor.

Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?

Hukuk kuralları içinde yasal bir hak olarak görülmekte olan durumda bölge adliye mahkemesine dilekçe verilerek başvuru gerçekleştirilmektedir. Verilen dilekçede temyizi istenme nedeni açıkça belirtilir. Sanığın hükümlü olduğu ceza miktarı önemli değildir, kendiliğinden temyize tabi mahkeme kararı bulunmaz.

Kanun içinde istinaf incelemesi bakımından 15 yıl ya da daha fazla hapis cezaları için yeniden düzenlemeler yapılmıştır. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nda düzenleme içerisinde resen temyiz kurumuna ait kanunda yer verilmemiştir. Sanık tutuklu da olsa yasal hakkı için başvuru yapabiliyor. Başvuruyu yapabilmek için kaldığı cezaevi müdürlüğüne dilekçeyi gönderip temyiz sürecinin başlamasında talep oluşturabilir.

İstinaf ve Temyiz Arasındaki Fark Nedir?

İstinaf mahkemeleri, hukuk ya da ceza dava dosyalarında yer alan ve toplamış olduğu diğer bütün deliller ile birlikte hukuki denetim de yapıp istinaf incelemesi neticesinde karar verir. Temyiz incelemeleri ise, Yargıtay’ın istinaf mahkemesinde verilmiş olan kararı yalnızca hukuki yönden denetlemesi anlamını taşır.

Temyizin Ceza Yargılaması

Temyiz ceza yargılaması, istinaf mahkemesini bozma kararının haricinde yer alan hükümlerinin hukuki yönden tekrardan incelenebilmesi için bir ceza davasının taraflarına tanınmış olağan bir kanun yolunu kapsar. Esasen temyiz, üst mahkemede açılmış yeni bir tür dava şeklinde ifade edilir.

Temyiz Mahkemesi Nedir?

Temyiz, üst mahkemede açılan yeni tür bir davayı kapsar. Taraflar, temyiz başvurusuyla istinaf mahkemesi kararını değiştirmek ya da bozulmasını talep etmek isterler. İstinaf ceza daireleri kararlarının temyiz incelemesinin bir üst mahkeme ile yani bir temyiz mahkemesi olarak bilinen Yargıtay tarafından gerçekleştirilir.

Temyiz Kudreti Nedir?

İyiyi kötüden ayırabilme ve makul şekilde davranışta bulunabilme yeteneği anlamını ifade eder. Temyiz kudreti kenar başlığını taşımakta olan Medenî Kanun m.î3 doğrultusunda; “Yaşının küçüklüğü nedeniyle veyahut akıl hastalığı, akıl zayıflığı veya sarhoşluk gibi sebeplerden birisiyle makul surette hareket ederek iktidarından mahrum konumda olmayan her şahıs kanunu medenice mümeyyizdir.”

Temyiz Süresi Ne Kadardır?

Temyiz süresi, istinaf mahkemesi kararı tefhimi ya da tebliği ile 15 günü kapsar. Temyiz süresini hesaplamada kararın verilmiş olduğu gün dâhil edilmez, son günün tatile denk gelmesi halinde sonraki ilk iş günü temyiz süresi için son gün olarak kabul edilir.

Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?

Temyiz başvurusu, hükmü vermiş olan istinaf mahkemesine (bölgenin adliye mahkemesi) bir Temyiz Dilekçesi verilmesi ile yapılır. Temyiz dilekçesi içinde temyiz sebeplerine yer verilmesi gerekir. Sanığın mahkûm olduğu ceza miktarının ne olduğu önemli değildir, kendi kendine temyize tabi mahkeme kararları bulunmaz.

Temyiz Edilemeyen İstinaf Mahkemesi Kararları

İstinaf mahkemelerinde bozma kararları haricinde diğer kararlar için de temyiz yapılır. Fakat hükmedilen ceza miktarı dikkate alındığında bazı bölge adliye mahkemesi kararı, aleyhine yapılmış ceza temyiz gerçekleştirme durumu kapalı hale gelmiştir. Bu sonuç doğrultusunda birtakım duruşmalarda ilk derece mahkemesi ile verilen karar, istinaf incelemesi sonucunda kesin şekilde kabul edilebilir. İçlerinde yer alan bir kısım kararlar neticesinde ise temyiz başvurusu gerçekleştirilmesi söz konusu değildir.

Bu kararlardan bazıları ise şunlardır;

• Adli para cezasının reddi için başvuru yapılamaz.
• 5 yıl ve daha az hapis cezaları için reddetmeye dair başvuru gerçekleşemez, fakat verilen kararın dışında mahkeme yükseltirse bu son karar için temyiz başvurusu gerçekleştirilebilir.
• İlk kez bölge adliye mahkemesince verilmiş mahkûmiyet kararı haricinde ilk derece mahkemelerinin görevine girmekte olan ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar hapis cezası bulunan suçlar ve bunlara bağlı olarak adlî para cezalarına başvuru gerçekleştirilemediği de bilinir.
• Aynı hükümde bulunan hapis cezaları toplamda 5 yılı geçse de başvuruda bulunulması mümkün değildir.
• Ceza indirimi uygun olmayan, davası düşen mahkemelerde temyiz başvurusu yapılmaz.

Temyizin gerçekleştirilebileceği bazı suçlar ise hükümler ceza miktarı hesaba katılmadan yapılır. Bu yapılması mümkün suçların bazısı ise şunlardır;

• Hakaret etme
• Halk arasında korku ve panik yapmaya neden olacak tehditler
• Suçu ve suçluyu övme durumu
• Kanunlara uymamaya tahrik etme
• Cumhurbaşkanına hakaret hali
• Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılayacak şekilde hareketler
• Silâhlı örgütler
• Suç işlemeye tahrik etme

Temyiz süresi içinde gerçekleştirilen başvurular hükmün kesinleşmesinin önüne geçmektedir. Bölge adliye mahkemesince verilmiş olan hüküm temyizi istenilmesi halinde Yargıtay’ın başvuruyu incelemesi sonucunda işleme girmez. Temyiz aleyhi ya da lehine olması da durumun şartlarında değişiklik meydana getirmez. Fakat Yargıtay’ın verdiği kararın sonucu ile hüküm işleme konulabilir.