Yurtdışı Çıkış Yasağı

Yurtdışı çıkış yasağı, 5271 sayılı CMK’nın adli kontrol hükümleri çerçevesinde verilen bir tedbir kararıdır. Yasada bu durum net olarak tanımlanmamıştır. Ancak 109. ve 115. maddeler incelendiğinde, adli hükümler çerçevesinde hükümlere rastlamak mümkündür. Yasalara göre tutuklu yargılama ancak zorunlu hallerde gerçekleşebilir.

Kanun koyucu, şüpheli veya sanığın kaçmasını, delilleri yok etmesini, olayın mağduruna ve tanıklarına baskı yapmasını önlemek amacı ile adli kontrol sistemini oluşturmuştur. İlgili hükümler çerçevesinde şüpheli veya sanığa birden fazla adli kontrol tedbiri uygulayabilir.

Adli kontrol çerçevesinde yüklenen yükümlülükler, tutukluluk hali gibi tam anlamı ile hürriyeti engelleyici durum oluşturmasa da, kişilerin kısmi olarak bazı haklarını kullanmasına engel oluşturur.

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nedir?

Anayasa’nın hükümlerine göre, kişilerin hak ve hürriyetlerini ancak zorunluluk hallerinde yasalarla engellenebilir. Adli kontroller çerçevesinde uygulanan yurtdışı çıkış yasağı, şüpheli veya sanığın yasal zorunluluk nedeniyle ülke dışına çıkışının yasaklanması durumudur. Bu sayede kişiler tutuklanmak gibi ağır hükümlerle karşılaşmadan, yurt içinde serbest dolaşım hakkını ve temel haklarını kullanabilecektir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nasıl Kaldırılır?

CMK’nın 110’uncu maddesinde, yurtdışı çıkış yasağı nasıl konulur açıkça belirtilmiştir. Yurtdışı çıkış yasağına hükmeden yasal otorite, her zaman yasağın kaldırılmasına da hükmedebilir. Soruşturma evresinde Cumhuriyet Savcısının talebi ile, Sulh Ceza Hakiminin kararı ile bu türden adli kontrol verilebilir.

Yasa koyucu yurtdışı çıkış yasağı kaldırma yetkisini de, sulh ceza hakimliklerini ve mahkememeler vermiştir. Yargılama aşamasında davanın görüldüğü mahkeme bu yönde tedbire hükmedebilir.

Yasal otorite koşulları değerlendirerek adli tedbirlerin tamamını veya bir kısmının kaldırılmasına hükmedebilir. Yasak yasa otorite tarafından resen veya karara itiraz edilmesi sonucunda kaldırılabilir.

Yurtdışına çıkış yasağı koşulları;

• Yargılama sonucunda sanık hakkında hürriyeti engelleyici bir hüküm ortaya konulmadığında,
• Sanığın hapis cezası alması durumunda,
• Sanığın beratına karar verildiğinde,
• Soruşturma evresinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi durumunda,

Gibi durumlarda ortadan kalkar. Yasağın ortadan kalkması için her koşulda hakim kararı gerekir.

Yurt Dışı Çıkış Yasağı Hangi Durumlarda Konur?

Kişilerin hak ve hürriyetleri yasalar tarafından korunurken, zorunlu hallerde bu hakların kullanılmasını engelleyici yasal tedbirler de alınabilir. Bunlardan biri de şüpheli veya sanıklar için uygulanan yurtdışı çıkış yasağı adli kontrol yöntemidir. Soruşturma veya yargılama sürecinde şüpheli veya sanığın kaçma şüphesi, bu yönde hüküm oluşturulması için yeterli bir sebeptir.

Yurt Dışı Çıkış Yasağı Kimlere Uygulanır?

Soruşturma aşamasında suç inat edilen kişiler hakkında kuvvetli şüphe bulunması durumunda, Cumhuriyet Savcısının talebi, Sulh Ceza Hakimi’nin kararı ile yurtdışına çıkışları engellenebilir.

Yurtdışı çıkış yasağı, yargılama sürecinde kaçma veya delilleri karartma şüphesi bulunan sanıklar hakkında da uygulanır. Yurtdışı çıkış yasağının uygulanabilmesi için, kişilerin bir soruşturmanın şüphelisi veya yargılama sürecinde sanığı olması gerekir. Hakkında suç isnadı bulunmayan kişiler hakkında, bu yönde adli tedbir kararları verilemez.

Adli kontrol kararları dahilinde verilen yurtdışı çıkış yasağı kararları, ceza davasına konu bir soruşturmanın veya ceza davasına konu yargılamanın yapıldığı durumlarda uygulanabilen hükümlerdir. Ceza davasına konu olmayan yargılamalarda, bu yönde hükümlerden söz etmek mümkün değildir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Olanlar Kıbrıs’a Gidebilir Mi?

Türk vatandaşları belirli sürelerle vize olmaksızın KKTC’ne seyahat edebilirler. Ancak yurtdışı çıkış yasağı hakkında verilen yargı kararları, tüm yurtdışı çıkışları için genel hüküm niteliğindedir. Bu nedenle bu yönde adli kontrol uygulanan kişiler, Kıbrıs’a gidemezler.

Türkiye, KKTC için garantör ülke konumundadır. Ancak buna rağmen bağımsız ülke konumundadır. Bu da yurtdışı çıkış yasağının bu yönde çıkışlar içinde engel oluşturmasını gerektirir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nasıl Öğrenilir?

Sınır kapılarında sorun yaşamak istemeyen kişiler, yurtdışı çıkış yasağı nasıl öğrenilir? Konusunda sıklıkla araştırma yaparlar. Gerek soruşturma, gerekse yargılama aşamasında hakkında yurtdışına çıkış yasağı tedbirine hükmedilen kişiler, yargı merciinden kendilerine tebliği edilen kararla durumu öğrenirler. Bazen kişilerin adreste bulunamaması veya diğer nedenlerle karar tebliğinin mümkün olmaması gibi durumlarda.

Karar usulüne uygun ilan yolu ile duyurulur. Ayrıca mahkeme kararına ilişkin hükümler, ilgili birimlere usulüne uygun olarak bildirilir. Bu gibi kişiler pasaport veya vize işlemlerinde hakkında uygulanan tedbir kararlarını öğrenebilir.

Yurtdışı çıkış yasağı mahkeme kararının bildiriminden itibaren, kişinin e devlet hesabından da kolayca öğrenilebilir. Hakkında adli kontrol kararlarını öğrenmek isteyen kişiler, kolluk birimlerine bizzat başvuru yaparak kimlik sorgulaması sonrasında bilgi alabilirler.

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Sorgulama Nasıl Yapılır?

Çok kolay bir şekilde yurtdışı çıkış yasağı sorgulama e-devlet sistemi üzerinden yapılabilir, PTT şubelerine başvuru yaparak e devlet hesabı alan kişiler, adli sicil kaydı veya dava dosyası konumundan sorgulama yapabilirler.

Yurt Dışına Çıkma Yasağına Nasıl İtiraz Edilir?

Sulh ceza hakimliğince veya mahkemece verilen yurtdışı çıkış yasağına, her zaman itiraz edilebilir. Bu türden karara karşı şüpheli, sanık veya bu kişilerin yasal temsilcileri, eş ve katılanlar itiraz edebilir. Ayrıca kaçma şüphesinin ortadan kalkması durumunda, Cumhuriyet savcısı da kararın kaldırılması yönünde karar merciine itirazda bulunabilir.

Yurtdışı çıkış yasağı itirazları, kararın kararı veren mercie yapılır. İtiraz yapılan merci şüpheli veya sanık lehine karar vererek yaptırımı kaldırabilir. İtirazı yerinde görülmeyen başvurular, itiraz edilen merci tarafından, vermeye yetkili mercie gönderilir. Değerlendirme sonunda verilen karar kesin hüküm içerir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağına Kaç Gün İçinde İtiraz Edilmelidir?

Yurtdışına çıkış yasağına karşı yapılan itirazlar, kararın öğrenilmesinden itibaren 7 gün içerisinde yapılmalıdır. İtirazı değerlendiren sulh ceza hakimliği veya mahkeme, yurtdışı çıkış yasağı kararının kaldırılmasına yönelik karar verebilir veya kararı yerinde görerek itirazın incelenmesi için yetkili mercie gönderebilir.

İtirazın aleyhte değerlendirilmesi durumlarında, 3 gün içerisinde yetkili mercie gönderilmesi gerekir. İtirazın değerlendirilmesi sürecinde, görevli Cumhuriyet savcısının görüşüne başvurulur.

Yurt Dışına Çıkış Yasağına İtiraz Hangi Mahkemeye Yapılmalıdır?

Yurtdışı çıkış yasağını veren mahkeme, birinci elden bu yönde yapılan itirazları değerlendirmek ve nihayetinde bir karar vermek durumundadır. Bu yönde itirazlar kararı veren mahkemeye bir dilekçe ile veya zabıt takibine beyanda bulunmak suretiyle gerçekleşebilir.

Soruşturma esnasında verilen adli kontrol kararlarına karşı kararı veren sulh ceza hakimliğine, kovuşturma esnasında kararı veren asliye ceza veya ağır ceza hakimliğine itiraz dilekçesi verilebilir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağına Karşı Yapılan İtiraz Kaç Gün İçinde Sonuçlanır?

Yurtdışı çıkış yasağının tutukluluk gibi ağır yaptırımları bulunmasa da, seyahat özgürlüğünün kısıtlanması açısından hürriyeti bağlayıcı rol oynar. Bu nedenle yasa koyucu, şüpheli ve sanık haklarının korunmasına yönelik birtakım tedbirler almıştır.

Bunlardan biri de, bu yönde verilen kararlara karşı, hak mahrumiyeti oluşmaması açısından yapılan itirazların kısa süre de karara bağlanması durumudur. Yasalarda belirtilen herhangi bir zorlayıcı durum ortaya konulmadığı sürece, itirazı değerlendirmeye yetkili mahkeme 5 gün içinde leyhe veya aleyhe bir karar vermek durumundadır.

Yurt Dışına Çıkış Yasağını İhlal Etmenin Yaptırımı Nedir?

Yasalar çerçevesinde verilen kararlar, yine yasalarla korunur. Yurtdışı çıkış yasağı tedbiri uygulanan kişinin kimlik bilgilerine ve pasaportuna şerh konulur. Yurtdışına çıkmak isteyen kişiler sınır kapısından çıkış işlemleri sırasında engellenir.

Buna göre karara rağmen yurtdışına çıkmış kişiler hakkında yakalama kararı çıkartılır. Teşebbüste bulunan kişiler için yakalama işlemleri yerine getirilerek, verilen karar gereğince tutukluluğuna karar verilir.

Sık Sorulan Sorular

Yurtdışına Çıkarken Neler Yasak?

Yurtdışına çıkışlarda gümrük idaresi tarafından yer verilen hükümler uygulanır. Ayrıca bir ürünün yurtdışına çıkışı kadar, giriş yapılacak ülkenin de mevzuatlarına uygun ürünler olması gerekir. Yurtdışı çıkışlarının öncelikle yasal yollardan yapılması gerekir. Kişiler haklarında yurtdışı çıkış yasağı bulunsun veya bulunmasın, mutlaka gümrük işlemlerinden geçmek ve yasal prosedürleri yerine getirmek zorundadır.

Yasal yurtdışına çıkışlarda, bazı ürünlere sınırlama getirilirken, bazı ürünlerin çıkışları kesinlikle yasaklanmıştır. Kişiler belirtilen ambalaj oranlarına dikkat etmek koşulu ile sigara, puro, bazı gıda ürünleri, alkollü içeceği yurtdışına götürebilir veya yurda girişini sağlayabilir.

Ayrıca bazı elektronik eşyalarda belirli miktarlarda taşınabilir. Ancak patlayıcı maddelerin, ateşli silahların, içeriği belli olmayan ürünlerin, ilaç nevrinden ürünlerin çıkışları ve ülkeye girişleri yasaktır. Kişiler kullandıkları ilaçlara ilişkin doktor raporlarını yanlarında bulundurmak koşulu ile ülke çıkışlarında ve ülkeye girişlerinde yanlarında taşıyabilirler.

Yurt Dışı Çıkış Yasağını Kim Kaldırır?

Yurt dışı çıkış yasağının kaldırılmasına, hükmü veren sulh ceza hakimliği, asliye ceza veya ağır ceza mahkemeleri karar verebileceği gibi, itirazın sevk edildiği yasal merci tarafından da verilebilir.

Yurt Dışı Çıkış Yasağı Olan Pasaport Alabilir Mi?

Hakkında yurtdışı çıkış yasağına hükmedilen kişiler, kimlik bilgilerine şerh konulduğu için kesinlikle pasaport işlemleri yerine getirilemez.

Kredi Borcu Olanlar Yurt Dışına Çıkabilir Mi?

Yasalara göre, hakkında yurt dışı yasağı bulunmadığı sürece kimsenin seyahat özgürlüğü engellenemez. Bu nedenle kredi borucu bulunan kişilerin yur dışına çıkışlarında herhangi bir engel bulunmaz.

Sonuç

Soruşturmanın ve kovuşturmanın sağlıklı yürütülebilmesi için, şüphelinin veya sanığın kaçması, delilleri karartması, mağdur veya tanık üzerinde baskı oluşturmasını önleyici bir takım tedbirler alınabilir. Ancak maddi gerçeğin ortaya konulurken, şüphelinin de haklarının korunması gerekir. Uzun süren ceza davası süreçleri, tutuklu yargılama sürecinde birçok mağduriyetler ortaya koyabilir. Elbette zorunlu hallerde bu gibi tedbirlerde uygulanabilir.

Ancak bu sürenin makul tutulması gerekir. Suçsuzluğu ispat edilmesi durumunda, şüpheli ve sanığa uygulanan tutuklama kararı, asıl amacı maddi gerçeği ortaya çıkarmak ve suçluyu cezalandırmak olan yasaların hukukilik mevzuatına aykırı sonuçlar ortaya çıkarabilir.

Bu nedenle yasa koyucu bu gibi hak ihlallerinin önüne geçmek için, yurtdışına çıkış yasağı türünden adli önlemler alma gereği duymuştur. Bu ceza muhakemesinin istisnai durumu olarak ortaya konulması gerekir. Aksi durumlarda hürriyeti bağlayıcılığı açısından şüpheli ve sanık açısından telafisi mümkün olmayan sonuçlarda doğurabilir.

Bazı soruşturma ve yargılama süreçlerinde, şüpheli ve sanığın kaçma şüphesi bulunmamasına veya isnat edilen suç kapsamında kuvvetli şüphe bulunmamasına rağmen, yurtdışı çıkış yasağına yönelik kararlar verildiği görülmektedir.

Adil yargılanmak, soruşturma ve kovuşturma evresinde yurtdışına çıkış yasağı veya diğer adli yaptırımlara karşı haklarını kullanmak isteyen şüpheli veya sanık konumunda ki kişiler, sinaneroğlu.av.tr web sayfasını ziyaret ederek, avukat hukuki yardımından faydalanabilirler.